“Δεν είναι πρόβλημα ΤΗΣ!!” Είναι ένα σύνθετο φαινόμενο, με κοινωνικές διαστάσεις και προεκτάσεις”
Επανέρχεται στο προσκήνιο, με αφορμή κάποιες δηλώσεις, μια συζήτηση που αφορά στις γυναίκες θύματα ενδοοικογενειακής βίας. Επικρατεί μια αντίληψη, βαθιά ριζωμένη στις κονωνίες, ότι μια γυναίκα θύμα βίας που δεν “σπάει” τη σιωπή της και παραμένει στην κακοποιητική σχέση φέρει ευθύνη και ότι τελικά είναι δικό ΤΗΣ πρόβλημα το ότι αποδέχεται τη συμπεριφορά του “σατράπη”.
Επομένως είναι σημαντικό να απαντήσουμε σε αυτήν τη θέση που έχει υποστηρικτές ακόμα και σήμερα, γιατί η διαιώνιση αντίστοιχων απόψεων τελικά οδηγεί σε μια δευτερογενή θυματοποίηση συνανθρωπους μας που χρειάζονται την υποστήριξή μας και όχι να τους γυρίζουμε την πλάτη ενώ κινδυνεύουν!!
Θα ξεκινήσω από το ότι όταν τοποθετούμαστε δημόσια για τόσο σοβαρά και ευαίσθητα θέματα είναι δεδομένο ότι οφείλουμε να έχουμε μελετήσει μια σχετική βιβλιογραφία και αρθρογραφία και από Ελλάδα και από εξωτερικό, ώστε να αποφύγουμε να εγκλωβιστεί η σκέψη μας σε στερεότυπα και μύθους. Αλλά μέσα από τη μελέτη μας τουλάχιστον να προβληματιστούμε.
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που δυστυχώς κρατούν θύματα ενδοοικογενειακής βίας, κυρίως γυναίκες, στη σιωπή, ακόμα και για χρόνια και σίγουρα δεν είναι η “ηδονή” που τους προκαλεί το να τις πλακώνουν στο ξύλο, να τις σφαγιάζουν στη μέση του δρόμου, να τις βιάζουν και να τις πετούν στη θάλασσα και γενικά να ζουν με τον τρόμο κάθε μέρα ελπίζοντας ότι δεν θα είναι η τελευταία μέρα της ζωής τους…
Γιατί, λοιπόν, ένα θύμα ενδοοικογενειακής βίας “βυθίζεται” ακόμα και για χρόνια στη σιωπή; Ας δούμε αναλυτικά:
Τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας σε πολλές περιπτώσεις δέχονται απειλές από τον δράστη για τη σωματική τους ακεραιότητα, για τη ζωή τη δική τους ή για τη ζωή άλλων προσφιλών τους προσώπων. Μπορεί να δέχονται επίσης απειλές ότι θα τους πάρουν την κηδεμονία των παιδιών, ότι θα τις εξοντώσουν επαγγελματικά, οικονομικά και κοινωνικά.
Σε άλλες περιπτώσεις τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας δέχονται πιέσεις από το ευρύτερο συγγενικό τους περιβάλλον να μείνουν στην κακοποιητική σχέση, ειδικά όταν υπάρχουν παιδιά ή ότι δεν έχουν οικονομική ανεξαρτησία ή όταν ζουν στην κλειστή τοπική κοινωνία ή ακόμα όταν ανήκουν σε υψηλά κοινωνικό-οικονομικά στρώματα και δεν θέλουν να αποκαλυφθεί η υπόθεση. Ακόμα το ίδιο το περιβάλλον μπορεί σε άλλες περιπτώσεις να τους επιρρίπτει ευθύνες ότι πυροδοτούν τις βίαιες συμπεριφορές του δράστη, με αποτέλεσμα το θύμα να φτάνει στο ακραίο σημείο να θεωρεί ότι είναι υπεύθυνο για την κακοποίηση που υφίσταται. Τα θυματα που λαμβάνουν τη γενναία απόφαση να μιλήσουν αισθάνονται συχνά φόβο, ντροπή αλλά και ενοχή με συνέπεια σε πολλές περιπτώσεις να κάνουν πίσω στις καταγγελίες και να επιστρέφουν στον κακοποιητή.
Θύματα ενδοοικογενειακής βίας μπορεί να είναι ακόμα εξαρτημένα (συναισθηματικά, οικονομικά κλπ.) από τον δράστη, ο οποίος τα χειραγωγεί, έχοντας καταφέρει να τους επιβάλλει τον έλεγχό του σε καίριους τομείς της ζωής και δράσης τους τους. Γι’ αυτό τονίζουμε ότι η ενδυνάμωση και η χειραφέτηση κάθε ατόμου στη σύγχρονη εποχή κρίνεται αναγκαία και επιτακτική.
Τέλος, θύματα ενδοοικογενειακής βίας μπορεί να έχουν μεγαλώσει σε ένα κακοποιητικό περιβάλλον ή να μην έχουν ένα υποστηρικτικό περιβάλλον, με συνέπεια να θεωρούν ότι αυτό που ζουν είναι η “κανονικότητα”. Άλλωστε υπάρχουν και περίοδοι ύφεσης των βίαιων συμπεριφορών, με τους δράστες να δίνουν υποσχέσεις ότι θα αλλάξουν, τις οποίες βέβαια δεν κρατούν και η βία κλιμακώνεται.
Συνεπώς, η θέση ότι είναι “πρόβλημα ΤΗΣ” το ότι “βυθίζεται” στη σιωπή αντικρούεται από τη σκληρή πραγματικότητα που βιώνει κάθε θύμα ενδοοικογενειακής βίας. Είναι ένα σύνθετο φαινόμενο, με κοινωνικές διαστάσεις και προεκτάσεις και η Πολιτεία οφείλει να εστιάσει στους παράγοντες εκείνους που κρατούν “εγκλωβισμένα” τα θύματα σε σχέσεις βίας και κακοποίησης και να τους εξαλείψει.
Συνεχίζουμε τη διερεύνηση!
Καρδαρά Αγγελική 