Monthly Archives: June 2013

Married….with 2 children!

Από καιρό σκέφτομαι να γράψω σχετικά με ένα πάρα πολύ δυνατό συναίσθημα που βιώνω, ώστε να το μοιραστώ με άλλες μανούλες και να ακούσω την δική τους άποψη!
Ο πιο σπουδαίος ρόλος της ζωής μου είναι, ασφαλώς, αυτός της μητέρας. Είμαι μανούλα δύο παιδιών και αυτό το γεγονός με πλυμμηρίζει ανείπωτη ευτυχία, αλλά ταυτόχρονα μου δημιουργεί ένα παράξενο συναίσθημα που θέλω να μοιραστώ μαζί σας. Η καρδιά μου, όχι μόνο χτυπάει σαν τρελή, αλλά συχνά νιώθω ότι θα….ξεχειλώσει από την τόση αγάπη προς αυτά τα δύο πλασματάκια, και από την υπερπροσπάθεια που καθημερινά καταβάλλω να ικανοποιήσω και τα δυο, να μη δυσαρεστήσω κανένα, να είμαι δίκαιη στις αποφάσεις μου, να μοιράζω ισότιμα και ισοδύναμα τα πάντα: συναισθήματα, σκέψεις, αγαθά….
Από το πρωί που θα ξυπνήσω, σε όλο το σπίτι αντηχεί μία λέξη: “μαμά”. Από τα δωμάτια, από την κουζίνα, από τη βεράντα, από παντού, η πιο όμορφη λέξη σε ολόκληρο τον κόσμο, “μαμά”! Και την ίδια στιγμή 4 ματάκια να με κοιτάνε με λατρεία, αγάπη και να μου…ζητάνε να τους “γυρίσω ανάποδα τον κόσμο”, “να τους φέρω τον ουρανό με τα άστρα”, να κάνω όλα εκείνα τα τα μαγικά και τα θαύματα που μόνο εμείς οι μανούλες ξέρουμε να κάνουμε, ώστε να απαλύνουμε τον πόνο και να φέρουμε τη χαρά στις ζωούλες των παιδιών μας!
Κι ύστερα έρχεται η ώρα του παιχνιδιού, της ζαβολιάς και του τσακωμού. Τα ματάκια σε κοιτάζουν πάλι και περιμένουν από εσένα να λύσεις τις διαφορές και να φέρεις τις ισορροπίες. Ούφ! Πόσο δύσκολο είναι αυτό κάποιες φορές…να μαλώσεις το ένα, να σε κοιτάζει με παράπονο, ύστερα να νιώθεις τύψεις, να σκέπτεσαι και να προβληματίζεσαι αν ήσουν δίκαιη ή αν αδίκησεις ένα από τα δύο. Κι ύστερα να ψάχνεις τρόπο να επανορθώσεις και πάλι από την αρχή!
Είναι απίστευτο αυτό το συναίσθημα! Να αγαπάς τόσο δυνατά δύο πλάσματα που να απορείς και εσύ η ίδια αναλογιζόμενη το πόση αγάπη μπορεί να χωρέσει μέσα σε μία καρδιά και ταυτόχρονα να τρέμεις μήπως αδικήσεις, άθελά σου, το ένα από τα δύο.
Μεγάλωσα ως μοναχοκόρη, μοναχοπαίδι και πάντα είχα την αμέριστη συμπαράσταση, το απόλυτο δόσιμο, όλη την αγάπη, από τους γονείς μου. Ζώντας την καθημερινότητά μου σε ένα σπίτι όπου πάντα επικρατούσε απόλυτη τάξη, ησυχία, ηρεμία, ισορροπία, δεν μου περνούσε ποτέ από το μυαλό πώς είναι να μοιράζεσαι, πώς είναι να “δίνεσαι” ανάμεσα σε δύο πλάσματα που διεκδικούν με πάθος τα ίδια πράγματα και που σε κοιτάζουν με την ίδια αγάπη και τα δύο.
Κρατώντας στην αγκαλιά μου τα παιδιά μου συνειδητοποιώ ότι πράγματι η αγάπη δεν έχει όρια, σαν χείμαρρος μας παρασέρνει όπου εκείνη θέλει…Τα αγαπώ τόσο πολύ, με μίαν αγάπη τόσο διαφορετική και τόσο ίδια!!
Πλημμυρίζουν τα μάτια μου δάκρυα όταν σκέφτομαι το πόσο μοναδικά και συνάμα πόσο ίδια είναι όσα αισθάνομαι για το κάθε παιδί μου ξεχωριστά! Το κάθε παιδί έχει τα δικά του χαρακτηριστικά, την δική του προσωπικότητα, τα δικά του χαρίσματα, που στα μάτια μου το καθιστούν μοναδικό. Από την άλλη όμως, και τα δύο παιδιά “πηγάζουν” από την ίδια καρδιά, το ίδιο όνειρο, τον ίδιο πόθο, που δεν μπορείς πλέον να τα ξεχωρίσεις, γίνονται τελικά “ένα”. Και αυτό είναι παράδοξο: να είναι στα μάτια σου τόσο ξεχωριστά και τόσο όμοια, μαζί!
Πράγματα, το συναίσθημα είναι πολύ έντονο και μου προκαλεί ρίγη…ευτυχίας, χαράς, αγάπης αλλά και φόβου μηπως με τις αποφάσεις μου, ως μάνα,αδικήσω το ένα, πληγώσω το άλλο…
Αντιλαμβάνομαι, δηλαδή, ότι ως μητέρα δύο παιδιών, φέρω διπλή ευθύνη και ότι πάντα θα πρέπει να κρατώ τις ισορροπίες όσο δύσκολο κι αν είναι αυτό πολλές φορές. Πάντα θα πρέπει να προσπαθώ να είμαι αντικειμενική και δίκαια, στις μικρές και μεγάλες αποφάσεις της ζωής μας!
Κάθε βράδυ κρατώ σφιχτά μέσα στην αγκαλιά μου τα αγγελούδια μου και ονειρεύομαι μαζί τους. “Μπαίνω” στον δικό τους παραμυθένιο κόσμο και αφήνομαι να με παρασύρουν στα παιδικά, αθώα και ανέμελα ονειράκια τους….
Στην προσευχούλα μου ζητώ μονάχα ένα πράγμα: να έχουν υγεία, όπως όλα τα παιδάκια του κόσμου! Τα αγαπώ τόσο μα τόσο πολύ που πολλές φορές “χάνομαι” μέσα σε αυτό το χείμαρρο αγάπης, γιατί ποτέ δεν πίστευα ότι θα μπορούσα να αγαπήσω εξίσου δυνατά δύο μικρά ανθρωπάκια που περιμένουν από εμένα….τα πάντα! Ειλικρινά, δεν μπορώ με βεβαιότητα να πω αν θα μπορέσω να τους προσφέρω όλα όσα ζητούν και περιμένουν από εμένα,αλλά θα προσπαθήσω με οδηγό την αγάπη μου να είμαι πάντα ουσιαστικά δίπλα τους, κρατώντας τις απαραίτητες εκείνες ισορροπίες ανάμεσα σε δυο παιδιά που, στην καρδιά μου, είναι τόσο όμοια και την ίδια στιγμή τόσο ξεχωριστά και που τα αγαπώ με τον ίδιο και συνάμα με τόσο ξεχωριστό τρόπο!!
Αχ! Μανούλες…πόση αγάπη χωράει μέσα στις καρδιές μας, τελικά;

Θα με ενδιέφερε πολύ να ακούσω και την δική σας ιστορία, εμπειρία, άποψη, είτε είσαστε μανούλες, είτε παιδιά, είτε αδέλφια…Πάντα, μέσα από τις ιστορίες άλλων ανθρώπων κάτι μαθαίνουμε, κάτι διδασκόμαστε και ίσως γινόμαστε καλύτεροι!

Leave a comment

Filed under Ζητήματα Κοινωνικά

Γυναίκα εργαζόμενη στον καιρό της κρίσης

Ένα εξαιρετικό κείμενο μου έστειλε τις προάλλες η Κρυσταλλία, το 4ο στη σειρά, το οποίο μπορείτε να διαβάσετε στη στήλη μας, Η ΣΤΗΛΗ ΤΗΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΙΑΣ: το άλλο με την εργαζόμενη μητέρα, το ξέρεις; (4ο κείμενο)
Πρόκειται για ένα κείμενο ανθρώπινο, ευαίσθητο και κοινωνικό, με βαθιές διαστάσεις και προεκτάσεις.

Ανέκαθεν η γυναίκα, πόσο μάλιστα σήμερα την εποχή της κρίσης, όπου όλα αλλάζουν ριζικά, είναι “υποχρεωμένη” να υιοθετεί πολλαπλούς ρόλους και μάλιστα να είναι ΑΨΟΓΗ σε όλα!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! “Μάνα, σύζυγος, εργαζόμενη”. Οι τρεις αυτές “ετικέτες” συνοδεύονται από μαγείρεμα, πλύσιμο, διάβασμα των παιδιών, εξοντωτική δουλειά στο γραφείο και πλέον μειωμένο μισθό. Η γυναίκα μαγειρεύει. Η γυναίκα πηγαίνει τα παιδιά στις εξωσχολικές δραστηριότητες. Η γυναίκα παίρνει τα παιδιά από τις δραστηριότητες. Η γυναίκα τα κοιμίζει. Η γυναίκα ξυπνάει ξημερώματα να φτιάχνει πρωινά για παιδιά και σύζυγο και μετά να τρέχει στη δουλειά, όπου και εκεί πρέπει η απόδοσή της να είναι τέλεια, ώστε να μη χάσει τη θέση της και το μισθό στους χαλεπούς αυτούς καιρούς! Με δυο λόγια, χίλιες δυο απαιτήσεις και κανένα “ελαφρυντικό”. Και μετά έρχεται ο μαθητής μου να παραπονεθεί που “η μάνα του τον πρήζει να διαβάσει”!! Ε, δεν είναι αδικία;;;;
Δεν υποτιμώ καθόλου το ρόλο του άντρα. Ειδικά οι σύγχρονοι σύζυγοι και πατεράδες συμμετέχουν ενεργά στην ανατροφή του παιδιού, ακόμα και στις οικιακές δουλειές. Όπως ο δικός μου (ας παινέψω λίγο το σπίτι μου), θα έλεγα ότι τα καταφέρνει τέλεια, λες και έχει γεννηθεί για να είναι μπαμπάς!! Η βοήθειά του στο σπίτι είναι πολύτιμη, όπως και άλλων αντρών, θέλω να πιστεύω.
Αλλά και πάλι, το βάρος της ευθύνης που επωμίζεται η γυναίκα είναι -ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλο μας- τεράστιο και δυσανάλογο σε σχέση με το αντίστοιχο του άντρα. Μαγείρεμα, πλύσιμο, καθάρισμα του σπιτιού, μελέτη των παιδιών. Το παιδί, όποιο πρόβλημα κι αν έχει, θα τρέξει να το μοιραστεί με τη “μανούλα, το γλυκό βοτάνι του”. Η γυναίκα από τη φύση της είναι πιο κοντά στο παιδί, καταλαβαίνει καλύτερα τις ανάγκες του. Πώς, άλλωστε, να γίνει διαφορετικά, όταν η γυναίκα το φέρει στα σπλάχνα της και του δίνει πνοή από την πνοή της;
Η Κρυσταλλία, στο κείμενό της, καταγράφει και μία ακόμα πραγματικότητα: αυτήν της νέας γυναίκας, γύρω στα 30, που παλεύει να συνδυάσει καριέρα με μητρότητα και συχνά έρχεται αντιμέτωπη με χιλιάδες εμπόδια που της κόβουν το δρόμο και της τσακίζουν τα φτερά.
Ακόμα μας μιλάει για τη “νέα γενιά γιαγιάδων” που ενώ υπολόγιζαν να χαρούν τη σύνταξή τους, τώρα καλούνται να ξαναγυρίσουν στο σπίτι για να φυλάξουν τα εγγόνια τους, καθώς ούτε η δική τους σύνταξη πλέον φτάνει για να ζήσουν όπως επιθυμούσαν και ονειρεύονταν, ούτε ο μισθός των παιδιών επαρκεί για να έχουν μία άλλη βοήθεια πέραν των παππούδων όσον αφορά τη φύλαξη των εγγονιών. Αχ! Τι σας θυμίζει αυτή η πραγματικότητα;;;;;
Έχοντας κάνει ατελείωτες συζητήσεις με την Κρυσταλλία αναφορικά με αυτό το ζήτημα της “σύγχρονης γυναίκας που παλεύει να επιβιώσει, συνδυάζοντας μητρότητα με μία αξιοπρεπή εργασία”, έχω διαπιστώσει πόσο ευαισθητοποιημένη είναι στο θέμα. Μου δίνει την εντύπωση ότι, εάν μπορούσε, θα “άνοιγε τις φτερούγες της” για να κλείσει μέσα της και να δώσει πολύτιμες συμβουλές σε όλες τις νέες γυναίκες που αγωνίζονται καθημερινά για να κερδίσουν τα αυτονόητα….
Η αλήθεια είναι ότι σε αυτό το θέμα, έχουμε “διαφωνήσει” λίγο με την Κρυσταλλία. Όχι, στα βασικά. Πιστεύω και εγώ ότι η γυναίκα, ιδίως στο πλαίσιο της σημερινής κοινωνίας, πιέζεται σε υπέρμετρο βαθμό, μέσα από αυτή την “πολλαπλότητα ρόλων” που καλείται να διαδραματίσει. Απλώς, η δική μου άποψη είναι, (γυναίκες μη με “φάτε”) ότι ιδίως στο παρελθόν ορισμένες εργαζόμενες κυρίως στο δημόσιο τομέα εκμεταλλεύτηκαν στο έπακρο εγκυμοσύνη και μητρότητα, στηριζόμενες ασφαλώς σε κάθε δυνατότητα που τους έδινε ο νόμος, ώστε να μην “πατάνε” στις υπηρεσίες τους. Ή, να παίρνουν σύνταξη στα 35 ή 40! Δεν έδειξαν δηλαδή τη συνέπεια και υπευθυνότητα που θα περίμενε κανείς από μία δυναμική και έξυπνη γυναίκα. Προσωπικά, θεωρώ απαράδεκτες αυτές τις καταστάσεις και ως ένα βαθμό, έστω και μικρό, έχουν και αυτά τα “φαινόμενα” συμβάλει στη “μπαχαλοποίηση” του δημοσίου και στο να κλονίσουν την εμπιστοσύνη των εργοδοτών τους.
Αναμφίβολα, η πλειοψηφία των γυναικών και το λέω με το χέρι στην καρδιά, αγωνίζεται με συνέπεια, υπευθυνότητα, επιμονή και υπομονή, για να συνδυάσει μητρότητα με εργασία. Έχω αμέτρητα παραδείγματα φιλενάδων μου που είναι πρότυπα μητέρων και εργαζομένων.
Γι’ αυτό, η δική μου προτροπή προς όλες τις νέες γυναίκες είναι να μην το βάλουν κάτω! Με το κεφάλι ψηλά, με αξιοπρέπεια, με δυναμισμό και επιμονή, να κυνηγήσουν το όνειρό τους, παρά τις εξωτερικές αντιξοότητες και έχω την ελπίδα ότι, αν οι ίδιες οι γυναίκες το θελήσουν και πιστέψουν σε αυτό, θα καταφέρουν ακόμα και να κερδίσουν θέσεις-κλειδιά σε υψηλά αξιώματα. Αυτό θα ήθελα πάρα πολύ να το δω να συμβαίνει σύντομα, γιατί μία δυναμική γυναίκα έχει να προσφέρει πάρα πολύ στην κοινωνία μας, ειδικά σε μία κοινωνία που καταρρέει….

Leave a comment

Filed under Ζητήματα Κοινωνικά

“Ρόδα είναι και γυρίζει”: Φυλακές

«Στην κοινωνία της κρίσης, έχει το κράτος την ίδια υποχρέωση απέναντι σε παραβάτες και μη παραβάτες;». Αυτή είναι η εύλογη ερώτηση που μου έθεσε –ρητορικά- μία φίλη μου, συζητώντας για τις έρευνες που πραγματοποιώ στις φυλακές.
Είναι ένα ερώτημα που μας έχει προβληματίσει όλους μας –ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας- ή έστω μας έχει περάσει από το μυαλό.
Όταν η κοινωνία μαστίζεται από ανεργία και χίλια δυο άλλα προβλήματα, γιατί το κράτος να φροντίσει για τον παραβάτη του νόμου που βρίσκεται έγκλειστος σε μία φυλακή και όχι για το παιδί που πασχίζει να τελειώσει το Πανεπιστήμιο, που πληρώνει τους φόρους του, που είναι ένας «έντιμος» πολίτης; Ή για τη νεαρή γυναίκα που πασχίζει να συνδυάσει μητρότητα με καριέρα;
Δεν ξέρω τι απάντηση θα έδινα, εάν εγώ η ίδια δεν είχα μπει στις φυλακές για να κάνω την έρευνά μου. Πριν κάποια χρόνια, για 3 μήνες, κάθε πρωί, περνούσα τις βαριές σιδερένιες πόρτες της φυλακής. Ήταν μία από τις πιο συγκλονιστικές εμπειρίες της ζωής μου, που άλλαξε καταλυτικά τον τρόπο σκέψης μου.
Τότε συνειδητοποίησα, ότι οι φυλακισμένοι δεν είναι «ανθρωπόμορφα τέρατα» όπως πιστεύουμε και όπως συχνά παρουσιάζονται από τα ΜΜΕ. Στις φυλακές δεν βρίσκονται μόνο τα «τέρατα» που σκοτώνουν γυναίκες και βιάζουν παιδιά….
Στις φυλακές βρίσκονται και δικά μας παιδιά…που είναι χρήστες και υποφέρουν μέσα στη φυλακή, που έκαναν μία εφηβική βλακεία, βρέθηκαν μέσα για μικρο-κλοπή και βγήκαν «πωρωμένοι εγκληματίες», παιδιά που δεν έχουν νιώσει το τρυφερό χάδι της μάνας, παιδιά που δεν έχουν ούτε ένα επισκεπτήριο και σε παρακαλάνε να τους δώσεις το χέρι, παιδιά που δεν έμαθαν ποτέ ότι μέσα στην καρδιά μπορεί να ανθίσει η ελπίδα, παιδιά που δεν τους έδειξε κανείς τον άλλο δρόμο.
Σοκαρίστηκα και συγκλονίστηκα όταν νέοι άνθρωποι μου εξομολογήθηκαν ότι η φυλακή είναι «σπίτι» τους και ότι ξέρουν ότι ακόμα κι αν αποφυλακιστούν, δεν έχουν μέλλον και σύντομα θα ξαναγυρίσουν «σπίτι» τους, δηλαδή στη φυλακή!! Αυτά τα παιδιά, όσο κι αν μισούν τη φυλακή, χαίρονται που τουλάχιστον έχουν ένα «καταφύγιο».
Σοκαρίστηκα όταν νέοι, διαρρήκτες-πορτοφολάδες, με τεράστιο σεβασμό και ευγένεια στο πρόσωπό μου, μου εξέφραζαν την άποψή τους για το «επάγγελμά» τους που έχουν μάθει από παιδιά και το θεωρούν «τέχνη», το να κάνουν διαρρήξεις, να κλέβουν πορτοφόλια…Ηχεί ακόμα στα αυτιά μου πώς ένας νεαρούλης διαρρήκτης μου περιέγραφε, σαν παιδάκι που καυχιέται για το μακροβούτι του, πώς «έκανε δουλειά» στα σπίτια, λέγοντάς μου χαρακτηριστικά «Κυρία Αγγελική, αν εσείς προσπαθούσατε να κάνετε διάρρηξη, θα σας έπιαναν αμέσως. Όπως εσείς σπουδάζετε τόσο χρόνια για το επάγγελμά σας, έτσι και εμείς το σπουδάζουμε». Και εκεί συνειδητοποίησα, ότι κάτι δεν πάει καλά, ότι αυτό το ευγενικό αγόρι κάπως θα μπορούσε να ξεφύγει από όλα αυτά που με καμάρι διηγείται, σαν να μη συνειδητοποιεί τη σοβαρότητα της πράξης του.
Και θυμάμαι τα θλιμμένα πρόσωπα των φυλακισμένων «δεν είμαστε τέρατα, δεν είμαστε τέρατα. Σας παρακαλούμε, να τους το πείτε. Είμαστε όπως και εσείς, όλοι εσείς εκεί έξω».
Ειδικά τα παιδιά των φυλακών ανηλίκων είναι τα δικά μας παιδιά. Όταν ένα παιδί, αντί να παίζει στην αλάνα, καταλήγει στη φυλακή, φέρουμε εμείς την ευθύνη. Εμείς οι «σοφοί» ενήλικες!! Εμείς οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί και οι πολιτικοί. Που αντί να φτιάξουμε την παιδεία μας και να κρατήσουμε τα παιδιά μας μέσα στα σχολεία, φτιάχνουμε «φυλακές ψυχών» και τους καταδικάζουμε για πάντα.
Αναμφίβολα, όποιος παραβιάζει τους νόμους, ακόμα και μία μικρο-κλοπή να κάνει ως αποτέλεσμα «εφηβικής απερισκεψίας», οφείλει να τιμωρηθεί. Κανείς μας δεν είναι υπεράνω των νόμων. Ούτε ο ανήλικος. Όχι, όμως να «θανατωθεί». Γιατί, η φυλακή ανηλίκων είναι ένας «θάνατος».
Ούτε να του στερήσουμε το δικαίωμα να επανενταχθεί με ισότιμους και ισοδύναμους όρους όπως τα δικά μας παιδιά. Αν ένα παιδί των φυλακών ανηλίκων το θεωρήσουμε a priori «παιδί ενός κατώτερου Θεού» που δεν έχει καμία σχέση με το «καλό, δικό μας παιδί», τότε έχουμε χάσει το παιχνίδι. Έχουμε καταγράψει την καταδίκη του παιδιού που έκανε φυλακή, του έχουμε στερήσει κάθε δυνατότητα ουσιαστικής επανένταξης, και βέβαια έχουμε συμβάλλει στο να «κατασκευάσουμε» έναν νέο εγκληματία που θα βιάσει, θα σκοτώσει, θα γίνει αδίστακτος και ανάλγητος.
Αντίθετα, εάν, για παράδειγμα, στη θέση των φυλακών ανηλίκων, είχαμε δομές όπου τα παιδιά και θα μπορούσαν να προσφέρουν, να μάθουν από τα λάθη τους και ταυτόχρονα να αποδείξουν στον ίδιο τους τον εαυτό και ύστερα στους γύρω τους ότι μπορούν να αλλάξουν, μπορούν να προσφέρουν και αυτοί στο κοινωνικό σύνολο, πόσο καλύτερα θα ήταν τόσο για τους ίδιους τους εγκλείστους, όσο και για τα μέλη της ελεύθερης κοινωνίας.
Η φυλακή σε στιγματίζει, σε περιθωριοποιεί, σου στερεί κάθε δυνατότητα να επανορθώσεις για το λάθος σου. Και, σε συνδυασμό με το στιγματισμό που πολλές φορές λαμβάνει χώρα από τα ΜΜΕ, φτάνουμε (ευλόγως πολλές φορές) να αναρωτιόμαστε «γιατί να έχουν δικαιώματα οι κρατούμενοι, εφόσον παραβίασαν το νόμο;». Ούτε μας περνάει από το μυαλό ότι ένας «κακός» μπορεί να γίνει «καλός» και αντίθετα, ένας «έντιμος» κάποια στιγμή στη ζωή του να γίνει «ανέντιμος»!! Λες και έχουμε εξασφαλίσει ότι εμείς θα είμαστε πάντα «έντιμοι», «καλοί», «νομοταγείς» και ότι όποιος παραβιάζει το νόμο, ανεξαρτήτως εάν σκότωσε ή αν έκλεψε μία σοκολάτα, δεν έχει τα ίδια δικαιώματα με το «δικό μας, έντιμο παιδί».
Ή το άλλο πάλι….θυμάμαι, το έχω γράψει και στο βιβλίο μου και το εξιστορούσα στους φοιτητές τις προάλλες, όταν συνελήφθησαν τα μέλη της τρομοκρατικής οργάνωσης 17Ν. σε ευρείας κυκλοφορίας εφημερίδα διαβάσαμε άρθρο, σχετικά με το γιο ενός συλληφθέντος, «Το παιδί των δολοφόνων και το παιδί των θυμάτων»!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Ε, βέβαια….για το δικό μου έγκλημα, τι πιο δίκαιο να το πληρώνει το ανήλικο και αθώο παιδί μου!!!!!!!!!!!!!!!! Αφού ο πατέρας αποδείχθηκε ότι σκότωσε, ας «σκοτώσουμε» και το δικό του παιδί!!!!!!!!!!!!!!!!! Το οποίο παιδί, πραγματικά εκείνη την περίοδο «κανιβαλίστηκε» από κάθε «ψυχολόγο» που έβγαινε στα media για να μιλήσει για την άσχημη πορεία που θα έχει στο μέλλον η ζωή του, κλπ. κλπ. κλπ.
Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι ο κύριος όγκων των κρατουμένων, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, θα αποφυλακιστεί. Αν λοιπόν η φυλακή είναι «κολλέγιο εγκλήματος», όπως οι ίδιοι οι κρατούμενοι την χαρακτηρίζουν, τότε ο κίνδυνος θα είναι πολύ μεγαλύτερος για την κοινωνία. Άρα, οι φυλακές είναι για όλους μας μία απειλή, εάν δεν αποκτήσουν άλλη δομή, άλλη ουσία και περιεχόμενο και εάν δεν σταματήσουν να είναι «αποθήκες ψυχών».
Και θα κλείσω το σημερινό κείμενο με τη φράση που μου έγραψε, σε γράμμα της, κρατούμενη των Φυλακών Ελεώνα Θήβας, «ρόδα είναι η ζωή και γυρίζει»….
Μέχρι στιγμής τουλάχιστον το κράτος μας, με τις επιλογές του, δείχνει να μη συγχωρεί και να μη δίνει ευκαιρίες στους αποφυλακισθέντες. Τουλάχιστον, ας μην περνάει και την εικόνα σε όλους εμάς τους πολίτες ότι «δεν αξίζουν δεύτερη ευκαιρία, ως αποβράσματα μίας ‘έντιμης’ κοινωνίας»!

Leave a comment

Filed under Ζητήματα Εγκληματολογίας

Φυλακές και δικαίωμα στη μόρφωση

Άραγε ένας άνθρωπος πίσω από τα βαριά σιδερένια κάγκελα μίας φυλακής έχει δικαίωμα στη μόρφωση; Έχει δικαίωμα να ανοίξει την πόρτα σε έναν άλλο κόσμο, αυτόν της γνώσης που διευρύνει τους ορίζοντες και μας κάνει να βλέπουμε τα πράγματα από μία άλλη οπτική γωνία, μας βοηθάει να νιώσουμε λίγο περισσότερο άνθρωποι, μας δίνει τη δυνατότητα να έρθουμε σε επαφή με καταστάσεις διαφορετικές, μας ωθεί στο να προβληματιζόμαστε, να μη δεχόμαστε άκριτα όλα όσα μας λένε, αλλά να σκεπτόμαστε, να θέτουμε στόχους και να ερευνάμε;
Άραγε ένας άνθρωπος που έχει κλέψει, που έχει κάνει χρήση ουσιών, που έχει διαπράξει ένα αδίκημα μικρό ή μεγάλο, έχει δικαίωμα να κοιτάξει τη ζωή με άλλο μάτι και να λάβει την απαραίτητη εκείνη γνώση που θα του δώσει κάποια εφόδια για το μέλλον και θα τον βοηθήσει να προχωρήσει ένα βήμα στη ζωή του;
Πιστεύω πώς ναι, γιατί η έλλειψη γνώσης και η μη καλλιέργεια της σκέψης, σε «βυθίζουν» ακόμα περισσότερο στο σκοτάδι και σε οδηγούν, πολλές φορές, σε επιλογές όχι μόνο λανθασμένες αλλά και με ολέθριες συνέπειες.
Ας μην ξεχνάμε ότι η παιδεία είναι ο θεμέλιος λίθος κάθε κοινωνίας. Δυστυχώς, στη χώρα μας, θεωρώ, ότι δεν έχουμε συνειδητοποιήσει πλήρως την τεράστια αξία της. Συχνά, με τα κείμενά μου μιλάω για «σχολεία-φυλακές» που εγκλωβίζουν τη σκέψη και τη δημιουργικότητα των παιδιών μας. Πέρα όμως από τα σχολεία της ελεύθερης κοινωνίας, υπάρχει και μία άλλη πραγματικότητα –ακόμα πιο σκληρή και οδυνηρή-που αφορά την εκπαίδευση εντός φυλακών.
Στο ερώτημα που ενδεχομένως τεθεί από κάποιους –λίγους ή πολλούς- «γιατί να ενδιαφερθώ για ένα ‘απόβλητο’ της κοινωνίας που βρέθηκε στη φυλακή, πόσο μάλιστα για τη μόρφωσή του;», την απάντηση μου την έδωσε μία κρατούμενη των Φυλακών Ελεώνα Θήβας, η οποία φοιτά στο σχολείο δεύτερης ευκαιρίας της φυλακής.
Η εν λόγω κρατούμενη μου έγραψε στο γράμμα της: «Και μην ξεχάσεις καλή μου κοινωνία ότι η ζωή είναι ρόδα που γυρίζει και αύριο εσύ ή το παιδί σου ή….ή….ή…μπορεί να βρεθεί εδώ και γι’ αυτό καλή μου κοινωνία μην ξεχνάς ότι και εγώ που είμαι κρατούμενη έχω δικαίωμα στην εκπαίδευση και μάλιστα περισσότερο από όσο φαντάζεσαι. Γι’ αυτό μην μας περιφρονείς…!» και έκλεισε το γράμμα της, με τα λόγια: «Γεια σας! Και με αγάπη από μία κρατούμενη….αλλά ζωντανή και με πολλή όρεξη για ζωή!».
Εξίσου, και άλλες κρατούμενες-μαθήτριες με προσκαλούσαν, έστω για πέντε λεπτά, να πάω κοντά τους, να τις επισκεφτώ στη φυλακή για να δω ότι είναι και αυτές «άνθρωποι» και όχι «ανθρωπόμορφα τέρατα».
Σαφώς, ένας άνθρωπος που έχει παραβιάσει το νόμο, πρέπει να τιμωρηθεί. Φυλάκιση όμως δεν σημαίνει παραβίαση των πιο θεμελιακών δικαιωμάτων του ανθρώπου, όπως αυτό στη μόρφωση. Γιατί, μέσα από την ουσιαστική εκπαίδευση, μπορεί να δοθεί η πολύτιμη ευκαιρία σε κάθε άνθρωπο να αλλάξει τη ζωή του, να σκεφτεί, να προβληματιστεί, να ψάξει, να νιώσει… αρκεί βέβαια η εκπαίδευση να βασίζεται στην ουσία και όχι στην επιφάνεια….
Συνεπώς, στο ερώτημα γιατί ως πολίτες να ενδιαφερθούμε για όσους βρίσκονται πίσω από τα κάγκελα, η απάντηση, κατά την άποψή μου, είναι απλή: γιατί εάν δεν ενδιαφερθούμε, το παιδί που μπήκε για μία μικρο-κλοπή ή για χρήση, θα διαπράξει ένα πολύ πιο σοβαρό έγκλημα. Λέγεται ότι η «φυλακή γεννά εγκληματίες» και ο μόνος τρόπος για να τεθεί ένα τέλος σε αυτό είναι η εκπαίδευση, θεμελιωμένη σε γερές βάσεις, τόσο εντός όσο και εκτός φυλακών.
Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι, όσο παράξενο κι αν ακούγεται για κάποιους, πίσω από τα βαριά σιδερένια κάγκελα των φυλακών ζούνε άνθρωποι, όπως όλοι εμείς, και μάλιστα παιδιά, πολλά εκ των οποίων είναι «χαμένα» χωρίς έναν εναλλακτικό δρόμο, χωρίς επιλογή.
«Έγκλημα» και «φυλακή» είναι, δηλαδή, για πολλά από αυτά τα παιδιά ο μοναδικός δρόμος. Μέσα από την εκπαίδευση όμως, τα πράγματα μπορεί να αλλάξουν και για αυτούς τους ανθρώπους. Μέσα από την απόκτηση γνώσης, μέσα από το κίνητρο, το στόχο, μπορούν να αλλάξουν οι ζωές κάποιων ανθρώπων και αντί να βρεθούν ξανά στο δρόμο, αντί να παραβιάσουν ξανά το νόμο, θα τους δοθεί τουλάχιστον μία εναλλακτική που θα τους βγάλει από το μονόδρομο…
Θα κλείσω, υπογραμμίζοντας μία πάγια θέση μου: ότι ο κόσμος της φυλακής μοιάζει να είναι πολύ «μακρινός» και όμως είναι δίπλα μας. Ας μην ξεχνάμε ότι η πλειοψηφία των κρατουμένων, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, θα αποφυλακιστεί και αυτός είναι ένας ακόμα επιτακτικός λόγος για να ανοίξουμε τα μάτια και να ενδιαφερθούμε για τους εγκλείστους. Ας μην αφήσουμε να «γεννηθούν νέοι εγκληματίες» πίσω από τα κάγκελα των φυλακών….

Leave a comment

Filed under Ζητήματα Εγκληματολογίας

Παιδικές γιορτές και χαμένη αθωότητα

Ένα θέμα που συζητώ τελευταία με τις μαμάδες-φίλες μου αφορά τις παιδικές γιορτούλες που διοργανώνονται από τα νηπιαγωγεία και δημοτικά σχολεία στο τέλος της χρονιάς. Με το παρόν κείμενο, λοιπόν, σκέφτηκα να αναφερθώ στο συγκεκριμένο θέμα, καθώς πέρα από τη χαρά και γλύκα που “μυρίζουν” οι παιδικές γιορτούλες, συχνά προκαλούν και κάποιο προβληματισμό τόσο μεταξύ των παιδιών όσο και των γονέων…
Ο δικός μου προβληματισμός αφορά το ότι τα τελευταία χρόνια στις παιδικές γιορτές των νηπιαγωγείων και των δημοτικών χάνεται η παιδική αθωότητα ή τουλάχιστον ένα μέρος αυτής. Οι γιορτές έχουν μία “επιτήδευση” με σκοπό περισσότερο να εντυπωσιαστούν οι γονείς, με αποτέλεσμα να “σβήνει” αυτή η υπέροχη νότα που χαρακτηρίζει την παιδική ψυχή. Σαφώς, δεν θέλω να υποτιμήσω τη σκληρή δουλειά που καταβάλλουν οι δάσκαλοι προκειμένου να οργανωθεί κάθε καλοκαίρι η σχολική γιορτή, ούτε να υποτιμήσω την υπέροχη δουλειά που γίνεται σε αυτό τον τομέα από πάρα πολλά σχολεία.
Ωστόσο, δεν μπορώ να μην εκφράσω έναν προβληματισμό μου, καθώς θεωρώ ότι είναι κρίμα να “αναγκάζουμε” όλοι μας -γονείς και εκπαιδευτικοί- τα παιδιά μας να μεγαλώσουν απότομα, να χάσουν πρόωρα την αθωότητά τους και να “μικρομεγαλίζουν” (συγχωρέστε με για το αδόκιμο του όρου). Και χρησιμοποιώ τη λέξη “κρίμα”, διότι θεωρώ ότι η παιδική ηλικία οφείλει να είναι η περίοδος της ζωής με τις λιγότερες έγνοιες, με την μεγαλύτερη αφέλεια, με τα πιο πλατιά χαμόγελα, με την πιο θετική, αισιόδοξη και δημιουργική σκέψη και καθόλου επιτήδευση.
Αναφέρω χαρακτηριστικά τι είναι αυτό που εμένα προσωπικά με “χαλάει” στις παιδικές γιορτές: τα θεατρικά που παρουσιάζονται έχουν, συχνά, μεγάλη διάρκεια, με συνέπεια να κουράζονται τόσο τα ίδια τα παιδιά που παρακολουθούν όσο και οι γονείς. Έτσι, μεταξύ των θεατών επικρατεί σταδιακά ένας αναβρασμός και τελικά κανείς δεν παρακολουθεί την παράσταση ή και όσοι την παρακολουθούν σταδιακά χάνουν ένα μέρος του ενδιαφέροντός τους.
Επίσης, συχνά οι ρόλοι που καλούνται να υποδυθούν τα παιδιά είναι “δυσανάλογοι” τόσο της ηλικίας τους όσο και των γνώσεών τους. Τα παιδιά, με αυτό τον τρόπο, αναγκάζονται να υποδυθούν ένα ρόλο που ούτε τους ταιριάζει, ούτε τον καταλαβαίνουν. Έτσι, το μόνο που καταφέρνουν οι δάσκαλοι είναι να παπαγαλίζει τα λόγια του το παιδάκι, πολλές φορές να τα ξεχνάει, χωρίς ουσιαστικά να απολαμβάνει την όλη διαδικασία και την υπέροχη εμπειρία της συμμετοχής σε μία θεατρική παράσταση.
Τέλος, αρκετές είναι οι φορές που μικροί ή μεγαλύτεροι μαθητές έχουν πληγωθεί από το μοίρασμα των ρόλων, γιατί αισθάνονται αδικημένοι και η αλήθεια είναι ότι όντως κάποιοι μαθητές πάντα αδικούνται, για διάφορους λόγους.
Εξίσου και τα χορευτικά, συχνά δεν ταιριάζουν στην ηλικία, τις ικανότητες, τις δυνατότητες, ούτε καν τις βαθύτερες ανάγκες και επιθυμίες των μικρών μαθητών, οι οποίοι τελικά μοιάζουν με “μικρομέγαλα” που χοροπηδάνε σαν αρκουδίτσες προκαλώντας το…γέλιο των γονιών που σαφώς καμαρώνουν για τα παιδιά τους, αλλά μάλλον με ένα λανθασμένο τρόπο. Άλλο σε ένα γάμο, σε μία βάπτιση, σε ένα πανηγύρι, να κουνιούνται και να χοροπηδάνε, προσποιούμενα για παράδειγμα το Ρουβά ή τη Ριάνα, και άλλο σε μία παιδική, σχολική γιορτή.
Ακόμα και τα τραγούδια που ακούγονται, πολλές φορές, στις γιορτούλες των παιδιών μας αντιπροσωπεύουν περισσότερο εμάς τους γονείς ή τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας και όχι τους μικρούς μαθητές των νηπιαγωγείων και των δημοτικών.
Μου δίνεται, δηλαδή, η εντύπωση ότι πλέον οι σχολικές παιδικές γιορτές χάνουν ένα μέρος τουλάχιστον (για να μην είναι απόλυτη) από τη βαθύτερη ουσία και το περιεχόμενο τους, εφόσον χάνεται η παιδικότητα και η αθωότητα, και πλέον απευθύνονται στους γονείς (που τελικά ούτε οι γονείς τις απολαμβάνουν) και όχι στα ίδια τα παιδιά. Παρόλο που τονίζω ότι οι εκπαιδευτικοί μας καταβάλλουν και πολύ κόπο και μεγάλη προσπάθεια. Το “λάθος” που γίνεται, κατά την άποψή μου, είναι ότι όταν απώτερος στόχος των εορτών είναι να εντυπωσιαστούν οι γονείς και όχι να το απολαύσουν οι μικροί μαθητές και να εκφράσουν μέσω αυτών των γιορτών τη δημιουργική πλευρά τους. Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργείται μία “εικόνα επιτηδευμένη” και να παπαγαλίζουν οι μαθητές “γνώσεις” που ούτε κατέχουν στην πραγματικότητα, ούτε έχουν αφομοιώσει.
Αντιπρόταση: Κατ’ αρχάς, όσον αφορά τα θεατρικά δρώμενα, προτείνω το εξής: στη θέση των μακροσκελών, πολύ δύσκολων και κουραστικών για τους θεατές θεατρικών παραστάσεων, να παρουσιάζονται μικρά σκετσάκια, έξυπνα και επίκαιρα, με πολλές εναλλαγές ρόλων (ώστε για παράδειγμα ένας μαθητής να έχει τη δυνατότητα να παίξει και τον “καλό” και τον “κακό” ήρωα), με διαλόγους που να αφορούν τα παιδιά, να περνάμε μηνύματα, να εκφράζουν τις σκέψεις, τις ιδέες και τα συναισθήματά τους και υπό αυτή την έννοια να μπορούν άνετα τα ίδια τα παιδιά να υποδυθούν τους ρόλους, χωρίς ούτε να τους προβληματίζουν οι υψηλές απαιτήσεις του θεατρικού, ούτε να “βασανίζονται” με ρόλους που δεν τα εκφράζουν. Γι’ αυτό, θα ήταν σκόπιμο κάποια από τα σκετσάκια να γράφονται και από τους μαθητές των μεγαλύτερων τάξεων του Δημοτικού.
Δεύτερον, όσον αφορά τα χορευτικά, ειδικά για τους πολύ μικρούς μαθητές, π.χ. προνηπίου και νηπίου, δεν χρειάζεται να είναι ούτε δύσκολα ούτε σε ρυθμούς και ακούσματα που δεν εκφράζουν την παιδική ηλικία. Ένα απλό χορευτικό που έχει ως σκοπό να προβάλει την παιδική αθωότητα και χαρά, θα είναι πολύ πιο “καλαίσθητο” από ένα επιτηδευμένο χορευτικό σε άκουσμα που δεν ταιριάζει στην παιδική ηλικία.
Τρίτον, όσον αφορά τα ποιήματα και τα τραγούδια, πάλι κατά την άποψή μου, πρέπει να προβάλουν τις παιδικές αξίες, τα συναισθήματα και τις ιδέες που εκφράζουν την παιδική ηλικία. Ποιήματα που θα μιλάνε για τη φιλία, για το καλοκαίρι, για το σχολείο και για χίλια δυο άλλα ζητήματα που απασχολούν τα παιδιά, ανάλογα με την ηλικία και τα αντίστοιχα ενδιαφέροντά τους. Και σε αυτό το σημείο, μπορούν οι μεγαλύτεροι μαθητές να εκφράσουν τη δημιουργικότητά τους, γράφοντας στίχους, μουσική κλπ.
Συμπερασματικά, αυτό που ως γονιός και ως εκπαιδευτικός θα ήθελα να δω, να θαυμάσω και να χειροκροτήσω, σε μία παιδική γιορτούλα νηπιαγωγείου και δημοτικού είναι: καθόλου επιτήδευση, αλλά πολλή πολλή πολλή δημιουργικότητα, αγάπη, χαρά, αισιοδοξία, χαμόγελο. Λίγα αλλά ουσιαστικά λόγια, βγαλμένα από την καρδιά των μαθητών, μικρών και μεγαλύτερων, ώστε να φανεί το στίγμα της μαθητικής νεολαίας, να εκφραστούν οι ιδέες και τα συναισθήματα των μαθητών μας και κυρίως να αναδυθεί το “χρώμα” της παιδικής ηλικίας που οι ενήλικες ψάχνουμε κάθε τρόπο να “σβήσουμε”…..
Μέσα από μία παιδική γιορτούλα, πρέπει εμείς οι εκπαιδευτικοί να επιδιώκουμε την ισότιμη και δημιουργική συμμετοχή όλων των παιδιών, ώστε να μην γίνεται καμία διάκριση. Όλα τα παιδιά να συμμετέχουν εξίσου στη δημιουργία μίας γιορτής, δίνοντας ο κάθε μαθητής κάτι από την δική του καρδούλα….
Και ίσως, λέω ίσως, αν δεν ήμασταν καλεσμένοι εμείς οι γονείς στις γιορτούλες των παιδιών μας, θα ήταν πολύ καλύτερες και θα εξέφραζαν πολύ περισσότερο την παιδική ηλικία, την παιδική σκέψη και το παιδικό συναίσθημα….!! Περιμένω τις απόψεις σας, ακόμα και εκ διαμέτρου αντίθετες……

2 Comments

Filed under Ζητήματα Κοινωνικά

Καλοκαίρι και καλό βιβλίο: 27η Έκθεση Βιβλίου στο Πασαλιμάνι

Το γλυκό καλοκαιράκι είναι πλέον πραγματικότητα! Και τι πιο όμορφος και δημιουργικός συνδυασμός: καλοκαιρινές βουτιές στα γαλαζοπράσινα νερά των υπέροχων ελληνικών θαλασσών, καφεδάκι, παγωτάκι, ανεβασμένη διάθεση, λαμπερά χαμόγελα κάτω από τον καυτό ήλιο, δυνατή μουσική και βέβαια καλογραμμένα βιβλία αγαπημένων μας συγγραφέων που θα μας “ταξιδέψουν” σε κόσμους μαγικούς, γεμάτους δράση, αγωνία, δάκρυα, χαρά…
Βιβλία που θα μας προβληματίσουν, βιβλία που θα μας κάνουν να χαμογελάσουμε πλατιά, βιβλία που θα μας μεταφέρουν σε κόσμους παραμυθένιους, βιβλία που θα εμπλουτίσουν τις γνώσεις μας, θα διευρύνουν τους ορίζοντές μας και θα πάνε τη σκέψη μας ένα βήμα παρακάτω.
Σε αυτή την τόσο γκρίζα εποχή, όπου οι πολιτικοί μας με τις κινήσεις τους, αντί να ανοίγουν ένα παράθυρο στη γνώση, στο καλό βιβλίο, στη δημιουργική σκέψη, φτιάχνουν σχολεία-φυλακές και κλείνουν το δρόμο σε ένα καλύτερο αύριο, εμείς οι ίδιοι οι πολίτες οφείλουμε να προβληματιστούμε και να φτιάξουμε ένα καλύτερο μέλλον για τα παιδιά μας. Το βιβλίο είναι ένας από τους καλύτερους και πιο δημιουργικούς δρόμους για να χτίσουμε το αύριο με μεγαλύτερη όρεξη, κέφι, αγάπη, αισιοδοξία και σκέψη.
Ευκαιρία λοιπόν αυτό το καλοκαίρι να διαβάσουμε καλά βιβλία, να γνωρίσουμε Έλληνες συγγραφείς και να τους αγαπήσουμε, να εμπλουτίσουμε τις γνώσεις μας στην ξένη λογοτεχνία. Τα βιβλία είναι η ευκαιρία μας να αποδράσουμε από τη ρουτίνα της καθημερινότητας, να γκρεμίσουμε τα τείχη που εγκλωβίζουν τη σκέψη μας και μας αφαιρούν τη φαντασία και να πούμε το μεγάλο “ναι” στην ομορφιά της ζωής που κρύβεται μέσα στις σελίδες ενός βιβλίου…..!!
Από 14/6 έως 30/6 πραγματοποιείται στο Πασαλιμάνι η 27η Έκθεση Βιβλίου. Αυτή την Κυριακή, 23/6 η αγαπημένη συγγραφέας, την οποία έχω φιλοξενήσει στη σελίδα, κ. Μαρία Ρουσάκη, θα είναι εκεί και θα υπογράφει τα βιβλία της για τους μικρούς και μεγάλους φίλους της, από τις 7.30-9.30.
Μία πολύ όμορφη και δροσερή απόδραση στο Πασαλιμάνι, για καλό βιβλίο και ουζάκια μετά….!!

Leave a comment

Filed under Ζητήματα Κοινωνικά

Καλές διακοπές!!

“Ευτυχισμένα παιδικά χρόνια, με 3 μήνες διακοπές, δεν ξέραμε πόσο πολύτιμα είναι”, μας γράφει σήμερα στο ανάλαφρο και αγαπησιάρικο κείμενό της η Κρυσταλλία, με τίτλο “Διακοπές” στη στήλη “Η στήλη της Κρυσταλλίας” (3ο κείμενο: διακοπές”).

Αχ! Τι μου θύμισες, Κρυσταλλάκι….έχεις απόλυτο δίκιο…ποτέ δεν καταλαβαίναμε το πόσο πολύτιμοι ήταν οι 3 μήνες μακριά από τη μιζέρια και το γκρίζο της μεγαλούπολης και όλο γκρινιάζαμε, όλο θέλαμε και κάπου αλλού να πάμε, κάτι διαφορετικό να κάνουμε….

Στο σημερινό της κείμενο η Κρυσταλλία περιγράφει την έναρξη των διακοπών του “Λουκουμαδιού” της, του μονάκριβου γιου της, ο οποίος επιτυχώς ολοκλήρωσε το προνήπιο για να φοιτήσει και του χρόνου στο…προνήπιο, καθώς το “Λουκουμαδάκι” είναι από τα μικρά μας….Με την έναρξη βέβαια των διακοπών του Λουκά, η μαμά Κρυσταλλία, όπως όλες σχεδόν οι εργαζόμενες μανούλες, οφείλει να σκεφτεί όλα τα υπόλοιπα: ποιος θα φροντίσει το παιδί όσο θα είναι στη δουλειά, πότε θα του μαγειρέψει, πώς θα βγει όλο το καλοκαίρι με 10 “φτωχές” μέρες διακοπών!!

Οπότε, κι εγώ με τη σειρά μου να ευχηθώ από τη μία πλευρά, στον Λουκά και σε όλους τους μικρούς και μεγάλους μαθητές “Καλές διακοπές”, να ξεκουραστούν, να παίξουν, να ξεφαντώσουν και το Σεπτέμβρη πια να γυρίσουν στο σχολείο με νέες δυνάμεις, με πολλά χαμόγελα, παιδικά και αθώα όνειρα….!! Και από την άλλη να ευχηθώ στις εργαζόμενες μανούλες “Καλή δύναμη” και να καταφέρουν και αυτό το καλοκαιράκι να τα βγάλουν πέρα, συνδυάζοντας δουλειά με οικογένεια!!!!!!!! Εργασία, παιχνίδι και χαρά!!!!!!!!!!!!! Χαμογελάστε, μανούλες, κεφάλια ψηλά και χαμόγελα πλατιά, παρά τις δυσκολίες!!!!!!!!!!!!!

Leave a comment

Filed under Ζητήματα Κοινωνικά

Χημικός ευνουχισμός και παιδοφιλία

Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο διάβασα στο ηλεκτρονικό, επιστημονικό περιοδικό The art of crime (το οποίο εκδίδεται από το το Εργαστήριο Ποινικών & Εγκληματολογικών Ερευνών του τμήματος Νομικής του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών) με τίτλο «Παιδοφιλία και χημικός ευνουχισμός» της Δικηγόρου-Υπ.Δρ. Εγκληματολογίας, κ. Αθηνάς Κουφού (τεύχος 24-Απρίλιος 2013).
Μεταξύ άλλων, η κ. Κουφού γράφει: «Όλο και περισσότερες χώρες υιοθετούν τον «χημικό ευνουχισμό», την χορήγηση δηλαδή φαρμάκων με στόχο τη μείωση της λίμπιντο και της σεξουαλικής δραστηριότητας σε άτομα τα οποία έχουν καταδικαστεί για τα ανωτέρω αδικήματα, μέθοδος που δεν είναι μεν καινούργια, άρχισε δε να χρησιμοποιείται μόλις τα τελευταία χρόνια, τουλάχιστον όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η διαδικασία του χημικού ευνουχισμού διαφέρει από τον αντίστοιχο χειρουργικό, όπου οι όρχεις αφαιρούνται μέσω τομής στο σώμα (ορχεκτομή). Στο «χημικό ευνουχισμό» χορηγείται στον δράστη σεξουαλικών εγκλημάτων το «Depo-Provera», ένα γυναικείο αντισυλληπτικό που κόβει εξ’ ολοκλήρου την παραγωγή της τεστοστερόνης και μειώνει κατά πολύ τη σεξουαλική επιθυμία. Μόλις σταματήσει η φαρμακευτική αγωγή η λίμπιντο επανέρχεται. Και οι δύο μορφές ευνουχισμού υποτίθεται ότι μειώνουν σημαντικά τις σεξουαλικές ορέξεις του ατόμου-δράστη σεξουαλικών εγκλημάτων, όσον αφορά δε την αποτελεσματικότητά τους, ο φυσικός ευνουχισμός θεωρείται πολύ πιο αποτελεσματικός σε σχέση με τον χημικό. Μια μελέτη 900 σεξουαλικών παραβατών που έγινε στη Δανία το 1960 έδειξε ότι τα επίπεδα υποτροπιασμού μειώθηκαν από 80% σε 2,3% μετά την ορχεκτομή. Στην Τσεχία κανένα από τα περίπου 100 άτομα που έχουν υποστεί φυσικό ευνουχισμό δεν υποτροπίασε.
Η πρακτική του χημικού ευνουχισμού και της ορχεκτομής εφαρμόζεται ήδη εδώ και αρκετό καιρό στις ΗΠΑ σε τουλάχιστον 8 πολιτείες (μεταξύ αυτών και η Φλώριδα, η Καλιφόρνια και το Τέξας). Στην Καλιφόρνια επιβάλλεται ο χημικός ευνουχισμός σε όσους αποφυλακισμένους παιδεραστές έχουν υποτροπιάσει, με την παράλληλη δυνατότητα, εφόσον το επιθυμούν, να ζητήσουν και ορχεκτομή, ωστόσο αξίζει να σημειωθεί ότι το 1985 το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ έκρινε ότι η καταναγκαστική ορχεκτομή, στον βαθμό που είναι μη αναστρέψιμη, συνιστά «απάνθρωπη τιμωρία», εν τούτοις όταν ο ευνουχισμός είναι εθελοντικός ή όταν πρόκειται για χημική θεραπεία που μπορεί ανά πάσα στιγμή να διακοπεί το θέμα είναι διαφορετικό. Όσον αφορά την Ρωσία, τον Φεβρουάριο του 2012 ψηφίστηκε νόμος που επιτρέπει την καταδίκη σε χημικό ευνουχισμό παιδόφιλων που κρίνονται ένοχοι για τη σεξουαλική κακοποίηση παιδιών μικρότερων των 14 ετών (τον Μάιο του 2011 ο χημικός ευνουχισμός είχε προταθεί «σε εθελοντική βάση»). Για να καταδικαστεί ο δράστης ενός σεξουαλικού εγκλήματος σε χημικό ευνουχισμό το δικαστήριο πρέπει να ζητήσει τη γνωμάτευση εμπειρογνωμόνων, ενώ ο ίδιος νόμος προβλέπει επίσης ποινή ισόβιας κάθειρξης για όσους υποτροπιάζουν. Στατιστικά, το 2010 διαπράχθηκαν στη Ρωσία περισσότερα από 9.500 σεξουαλικά εγκλήματα σε βάρος ανηλίκων. Επιπλέον, στη Νότια Κορέα ο χημικός ευνουχισμός θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά, συγκεκριμένα στον 45χρονο Παρκ, ο οποίος έχει καταδικαστεί για τέσσερις βιασμούς/απόπειρες βιασμού παιδιών ηλικίας κάτω των 13 ετών κατά το διάστημα 1984-2002, βάση νόμου που ψηφίστηκε το 2010 και προβλέπει το χημικό ευνουχισμό σε όσους καταδικάζονται για βιασμό ανηλίκων. Η Νότια Κορέα ήταν η πρώτη χώρα της Ασίας, η οποία θέσπισε την νομοθεσία αυτή που επιτρέπει την εφαρμογή της πρακτικής του χημικού ευνουχισμού σε όσους έχουν καταδικαστεί για παιδεραστία και αφορά εκείνους που θεωρείται ότι μπορεί να επαναλάβουν την συγκεκριμένη πράξη […] Αναφορικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Πολωνία έγινε η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που θέσπισε τον υποχρεωτικό χημικό ευνουχισμό σε άτομα τα οποία εμπλέκονται σε εγκλήματα παιδεραστίας και αιμομιξίας. Ειδικότερα, άτομο που καταδικάζεται για βιασμό ανηλίκου κάτω των 15 ετών ή ενός μέλους της οικογένειάς του, θα υποβάλλεται υποχρεωτικά σε φαρμακευτική θεραπεία και ψυχοθεραπεία, προκειμένου να κατασταλούν οι σεξουαλικές του ορμές, παράλληλα με την ποινή φυλάκισης που θα εκτίει. Αφορμή για τη νομοθετική αυτή τροποποίηση (η οποία υπερψηφίστηκε από 400 βουλευτές και καταψηφίστηκε μόνο από έναν), ήταν η υπόθεση ενός 45χρονου άνδρα ο οποίος κρατούσε φυλακισμένη και βίαζε επί έξι χρόνια την 21χρονη πλέον κόρη του. Στη Γερμανία, η πρακτική του χημικού ευνουχισμού ακολουθείται σε «εθελοντική βάση» από τουλάχιστον πέντε καταδικασθέντες για σεξουαλικά εγκλήματα κάθε χρόνο, με αντάλλαγμα την μείωση των ποινών τους και την βελτίωση των συνθηκών κράτησής τους. Στη Γαλλία εξετάζεται το ενδεχόμενο να γίνει υποχρεωτικός ο χημικός ευνουχισμός (μέχρι σήμερα προβλέπεται μόνο αν τον ζητήσει το ίδιο το άτομο), ενώ και στην Ισπανία έχει τεθεί το θέμα της υιοθέτησης του χημικού ευνουχισμού έπειτα από μια πρόσφατη περίπτωση όπου καταδικασθείς για παιδεραστία, μόλις αποφυλακίστηκε, ασέλγησε σε ένα άλλο παιδί και μετά το δολοφόνησε. Επιπλέον στην Αγγλία, μέσα στο 2012, εκατό βρετανοί παιδόφιλοι, έγκλειστοι στη φυλακή Γουάτον του Νότιγχαμ, συναίνεσαν ώστε να υποβληθούν σε χημικό ευνουχισμό στο πλαίσιο ενός προγράμματος με στόχο την μείωση των πιθανοτήτων διάπραξης, από αυτούς, νέων σεξουαλικών εγκλημάτων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων (European Committee for the Prevention of Torture ή ECPT) με έκθεσή της, θεωρεί «υποτιμητική για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια» την χρήση της μεθόδου αυτής ως μέσο σωφρονισμού των εγκληματιών σεξουαλικών παραπτωμάτων κάνοντας λόγο για «ανυπολόγιστες και μη-αναστρέψιμες συνέπειες στη φυσιολογία του ατόμου που υφίσταται τη διαδικασία αυτή», αν και παραδέχεται πως από τους 104 ανθρώπους που δέχτηκαν την αγωγή αυτή στο διάστημα 1970-1980, μόνο το 3% εξ΄ αυτών διέπραξαν ξανά κάποιο σεξουαλικό έγκλημα. Ωστόσο, οι γερμανικές Αρχές, στις οποίες υποβλήθηκε η έκθεση, δεν θεωρούν το «χημικό ευνουχισμό» ως τιμωρία, εκτιμώντας πως «βοηθάει στη θεραπεία ή έστω στη μερική ανακούφιση των ανθρώπων με αφύσικη σεξουαλική ορμή». Επιπλέον, οι επικριτές του μέτρου εστιάζουν την επιχειρηματολογία τους και στο γεγονός ότι μέτρα τέτοιου είδους μπορεί να οδηγήσουν στον προσανατολισμό της κοινωνίας προς την ευγονική. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το ότι ο ευνουχισμός στη Γερμανία καθιερώθηκε με ναζιστικό νόμο του 1933, ενώ πολλές φορές στις ΗΠΑ ακροδεξιές οργανώσεις έχουν ζητήσει την εφαρμογή του για την αντιμετώπιση των «πρωτόγονων παρορμήσεων της μαύρης φυλής».
Διαβάζοντας το παραπάνω άρθρο, προβληματίστηκα πάρα πολύ. Ούσα και η ίδια μητέρα, είμαι πολύ ευαισθητοποιημένη όσον αφορά το συγκεκριμένο ζήτημα, το οποίο αναμφίβολα έχει πολλές διαστάσεις και προεκτάσεις. Το ηθικό δίλημμα “αν έχουμε το δικαίωμα να επέμβουμε στη φυσιολογία ενός ατόμου” είναι τεράστιο. Σε προσωπικό επίπεδο, σεβόμενη τα δικαιώματα ακόμα και ενός εγκληματία, θα έλεγα ότι το να παρεμβαίνουμε στη φυσιολογία του οποιουδήποτε συνιστά παραβίαση ενός θεμελιώδους ανθρώπινου δικαιώματος και αυτό που θα τόνιζα είναι την επιτακτική ανάγκη να ληφθούν πιο αυστηρά μέτρα από την πολιτεία, ξεκινώντας από το θέμα της πρόληψης, ώστε να προστατευτούν τα παιδιά μας από τους παιδόφιλους. Εφόσον η παιδοφιλία τείνει να εξελιχθεί σε μάστιγα, είναι σημαντικό οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να είναι ενημερωμένοι από τις επίσημες αρχές, ώστε να μπορούν αποτελεσματικά να προστατεύσουν τα παιδιά. Επίσης, σε όλα τα σχολεία πρέπει να ξεκινήσουν άμεσα –πάλι από την πλευρά της οργανωμένης πολιτείας- εκστρατείες ενημέρωσης των παιδιών, όπου τα παιδιά και θα ενημερώνονται με τρόπο έγκυρο και θα μπορούν ελεύθερα να θέτουν τις ερωτήσεις τους, ώστε να επιλύσουν σημαντικές απορίες τους γύρω από την «παιδοφιλία» και τους «παιδόφιλους». Από τη στιγμή όμως που ως πολίτες βλέπουμε να μη λαμβάνονται δραστικά μέτρα πρόληψης σε ένα πρώτο επίπεδο και σε ένα δεύτερο επίπεδο καταστολής, αναμφίβολα θα θεωρήσουμε ως μόνη λύση τη λήψη μέτρων όπως ο χημικός ευνουχισμός. Το ερώτημα, συνεπώς, που θα έθετα κλείνοντας το συγκεκριμένο άρθρο είναι “ποιος ο ρόλος της πολιτείας όσον αφορά τόσο σοβαρά ζητήματα που εξελίσσονται σε μάστιγες για την κοινωνία μας. Εάν ο ρόλος δεν είναι καταλυτικός και ολοκληρωμένος, οι πολιτές θα γίνονται υπέρμαχοι ακραίων μέτρων και απόψεων, όπως πολλές φορές -ειδικά τα τελευταία χρόνια- έχουμε δει να συμβαίνει.

Leave a comment

Filed under Ζητήματα Εγκληματολογίας

Παρουσίαση μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών «Η Σύγχρονη Εγκληματικότητα και η Αντιμετώπισή της»

Οι σπουδές εγκληματολογίας στην Ελλάδα είναι υψηλού επιπέδου και γι’ αυτό οι νέοι άνθρωποι που θέλουν να ασχοληθούν με τον δύσκολο αλλά ταυτόχρονα εξαιρετικά ενδιαφέρον χώρο της εγκληματολογίας οφείλουν να είναι άρτια καταρτισμένοι και να επιδιώκουν την ολοκληρωμένη και εις βάθος μόρφωσή τους και ασφαλώς την συνεχή επιμόρφωσή τους.
Σήμερα παρουσιάζω μέσα από τη σελίδα μου ένα από το πιο αξιόλογα μεταπτυχιακά προγράμματα που προσφέρονται στην Ελλάδα. Πρόκειται για το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών Εγκληματολογίας «Η Σύγχρονη Εγκληματικότητα και η Αντιμετώπισή της» του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, το οποίο παρέχει στους νέους επιστήμονες ένα υψηλό επίπεδο γνώσεων και εφοδίων ώστε να διεκδικήσουν μία θέση ως εγκληματολόγοι στο μέλλον, σε Ελλάδα και εξωτερικό. Μέσα από την παρουσίαση μου, σήμερα, θα ήθελα να ενημερωθούν νέοι, σοβαροί και ελπιδοφόροι επιστήμονες που ενδιαφέρονται να εμβαθύνουν και να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους, διευρύνοντας τους ορίζοντές τους, και οι οποίοι επιθυμούν να να συνεισφέρουν στην εγκληματολογική επιστήμη.
Ένα πολύ σημαντικό στοιχείο του συγκεκριμένου προγράμματος μεταπτυχιακών σπουδών, το οποίο θα ήθελα να υπογραμμίσω, είναι ότι διευθύνεται από την σημαντική Καθηγήτρια κ. Χριστίνα Ζαραφωνίτου, της οποίας η συμβολή στο χώρο της εγκληματολογίας είναι πολύ μεγάλη και της οποίας την άρτια επιστημονική κατάρτιση και το υψηλό ήθος εκτιμώ απεριόριστα.
Σκοπός του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών Εγκληματολογίας «Η Σύγχρονη Εγκληματικότητα και η Αντιμετώπισή της» είναι η μελέτη των κύριων μορφών εγκληματικότητας και της εξέλιξής τους στην Ελλάδα, στην Ευρώπη και διεθνώς, η διερεύνηση των παραγόντων και των διαδικασιών που το δημιουργούν καθώς επίσης και η ανάλυση των τάσεων της σύγχρονης αντεγκληματικής πολιτικής. Το ΠΜΣ είναι διετούς διάρκειας και οδηγεί στην απόκτηση Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης (ΜΔΕ) (επιπέδου Master ή DEA).
Στο πρόγραμμα θα εισαχθούν 15 φοιτητές/τριες, με το μεγαλύτερο μέσο όρο βαθμολογίας που θα προκύψει βάσει των εξής κριτηρίων επιλογής και συντελεστών βαρύτητας:
Α)Βαθμός γραπτών εξετάσεων, με συντελεστή 80%
Β)Αποτέλεσμα συνέντευξης, με συντελεστή 20%.
Στη διαδικασία της συνέντευξης συμμετέχουν μόνο οι επιτυχόντες στις γραπτές εξετάσεις και λαμβάνονται υπ’ όψιν οι επιδόσεις στα προπτυχιακά εγκληματολογικά μαθήματα, στην ερευνητική δραστηριότητα και στις επιστημονικές δημοσιεύσεις.
Δύναται να εισαχθεί επίσης, ένας (1) υπότροφος του ΙΚΥ που έχει επιτύχει στο σχετικό διαγωνισμό μεταπτυχιακών σπουδών εσωτερικού και ένας (1) αλλοδαπός υπότροφος του ελληνικού κράτους (παρ.3 άρ.4 Ν.3685/08).
Oι ενδιαφερόμενοι που επιθυμούν να δηλώσουν υποψηφιότητα καλούνται να καταθέσουν από 1 Ιουνίου έως 10 Ιουλίου 2013 (Τρίτη και Πέμπτη, ώρα: 10:00 – 13:00) στη Γραμματεία του ΠΜΣ Εγκληματολογίας, τα εξής:
• Αίτηση υποψηφιότητας η οποία παραλαμβάνεται από την Γραμματεία του Τμήματος Κοινωνιολογίας
• Υπεύθυνη Δήλωση του άρθρου 8 του Νόμου 1599/86, στην οποία δηλώνεται ότι τα στοιχεία που αναφέρονται στην αίτηση είναι αληθή και ότι ο υποψήφιος είναι σε θέση να τα προσκομίσει εντός των ορισμένων προθεσμιών. Η Υπεύθυνη Δήλωση εμπεριέχεται στην αίτηση υποψηφιότητας
Σημειώνουμε ότι το αναλυτικό έντυπο καθώς και η σχετική προκήρυξη υπάρχουν και στην ιστοσελίδα του ΠΜΣ Εγκληματολογίας. Τέλος, πρέπει να αναφέρω ότι στο ΠΜΣ Εγκληματολογίας γίνονται δεκτοί πτυχιούχοι Τμημάτων Κοινωνικών Επιστημών καθώς και κάτοχοι τίτλων σπουδών συγγενούς γνωστικού αντικειμένου άλλων Τμημάτων Ελληνικών ΑΕΙ (άρ. 12γ Ν.2916/2001, ΦΕΚ 114 τ.Α΄), ή ισοτίμων προς αυτά εκπαιδευτικών ιδρυμάτων της αλλοδαπής, καθώς και οι πτυχιούχοι συναφών Τμημάτων των ΑΤΕΙ, σύμφωνα με το προσαρτημένο στον Κανονισμό Παράρτημα. Υποψηφιότητα μπορούν επίσης να υποβάλουν οι πτυχιούχοι αντίστοιχων Τμημάτων ΑΤΕΙ (σύμφωνα με το άρθρο 16, Ν. 2327/95) εφόσον επιτύχουν σε προφορικές εξετάσεις σε συγκεκριμένα προπτυχιακά μαθήματα (η ημερομηνία των εξετάσεων θα ανακοινωθεί εγκαίρως από την Γραμματεία του Τμήματος Κοινωνιολογίας). Υποψηφιότητα μπορούν να υποβάλουν και οι επί πτυχίω φοιτητές, επισυνάπτοντας στην αίτηση την αναλυτική βαθμολογία επτά (7) εξαμήνων σπουδών, με τη δέσμευση ότι τυχόν εγγραφή τους στον πίνακα επιτυχόντων ισχύει υπό την αίρεση ότι θα προσκομίσουν μέχρι την πρώτη ημέρα της προθεσμίας εγγραφών στο Π.Μ.Σ. το πτυχίο τους ή βεβαίωση περί επιτυχούς περατώσεως των σπουδών τους, διαφορετικά η υποψηφιότητά τους ακυρώνεται.
Αναλυτικές πληροφορίες στη Γραμματεία του ΠΜΣ Εγκληματολογίας (τηλ. 210 9201458), κάθε Τρίτη και Πέμπτη, ώρα: 10:00 – 13:00 (στεγάζεται στη Γραμματεία του Τμήματος Κοινωνιολογίας, 3ος όρ. παλαιού κτηρίου, Λεωφ. Συγγρού 136) καθώς και στην ιστοσελίδα του ΠΜΣ Εγκληματολογίας: http://criminology.panteion.gr.

Leave a comment

Filed under Ζητήματα Εγκληματολογίας

Χρόνια πολλά!

Σήμερα το Κρυσταλλάκι μας (η δημιουργός της στήλης μας “Η στήλη της Κρυσταλλίας”) έχει τα γενέθλιά του!! Οι δυο μας τα είπαμε βέβαια το πρωί, της έδωσα τις ευχές μου, αλλά και μέσα από τη σελίδα ήθελα να της κάνω την εκπληξούλα μου και να την «βγάλω» λίγο από το λούκι των ημερών…

Κρυσταλλία μου, να είσαι γερή, δυνατή, αισιόδοξη, να συνδυάζεις πάντα τη λογική με την ευαισθησία σου, να ονειρεύεσαι, να κυνηγάς όλα όσα σου αξίζουν και κάνουν πιο όμορφη τη ζωή σου, να δημιουργείς (μέσα από τα κείμενά σου, τις χειροτεχνίες σου, τη μαγειρική σου) και να απολαμβάνεις στιγμές ευτυχίας με τους ανθρώπους που αγαπάς πιο πολύ στον κόσμο!!

Και εμείς μαζί, σαν μία δημιουργική και “αχτύπητη” ομάδα (χα, χα) να γράφουμε πάντα και να δίνει η μία στην άλλη το κίνητρο και τη δύναμη να κυνηγάμε το άπιαστο όνειρο και να κάνουμε πραγματικότητα το ακατόρθωτο!! Γιατί, τελικά, τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο όταν πιστεύεις στη δύναμη της ψυχής και του μυαλού σου….!!

Φιλενάδα, σε ευχαριστώ που με προσγειώνεις και με απογειώνεις ταυτόχρονα!!

Α! Θα σου κάνω και επίσημη πρόταση, την ημέρα γενεθλίων σου, μέσα από τη σελίδα: Εδώ και πολύ πολύ καιρό έχω και στο μυαλό μου την ιδέα ενός σεναρίου (πολύ σκοτεινού, πολύ σκληρού, πολύ εγκληματικού, χα,χα!!)…μήπως κάποια στιγμή το υλοποιήσουμε μαζί…..!!

Και κλείνοντας, να σου πω ότι εφόσον σήμερα δεν θα προλάβεις να γιορτάσεις με τους δικούς σου, σου στέλνω εγώ (νοητά) μία τουρτίτσα σοκολατένια, φραουλένια, γεμάτη σιρόπια και αμυγδαλάκια ψιλοκομμένα και στην τσάντα του Λουκουμαδιού θα σου βάλω κάτι….γλυκουλένιες και χαμογελαστές φατσούλες (δεν αποκαλύπτω όμως άλλα για την μικρή μου εκπληξούλα…αρκεί να μην τις φάει ο Λουκουμάς στο δρόμο, εσύ το απόγευμα, ψάξε στην τσαντούλα του!).

Αυτά τα ολίγα προς το παρόν, τα υπόλοιπα από κοντά….

“ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΚΑΛΑ”!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

2 Comments

Filed under Ζητήματα Κοινωνικά