Μια από τις πολλές υποθέσεις που παρουσιάζει ο Πάνος Σομπολος στο νέο του βιβλίου, το οποίο παρουσιάζω στο http://www.postmodern.gr/i-asteres-tou-panou-sobolou-otan-i-dimosiografia-synanta-tin-egklimatologia/ είναι η υπόθεση του “Αυτια”: του ευγενικού διαρρήκτη που άφηνε το αποτύπωμα του…αυτιού του στην πόρτα των διαμερισμάτων που “χτυπούσε”. Ο συγκεκριμένος σε μια περίπτωση άφησε ένα μάτσο χιλιάρικα στην κούνια ενός μωρού και σε μια άλλη, όταν βρέθηκε αντιμετωπος με μια έγκυο γυναίκα, έφυγε χωρίς να την πειράξει, προσποιούμενος τον….υδραυλικό!
Στο σημείο αυτό θα μπορούσαν να εξαχθούν δύο συμπεράσματα, τα οποία πολύ συνοπτικά θα αναφέρω στο σημερινό μου κείμενο: πρώτον, ότι σε κάποιους παρανομούντες, όπως χαρακτηριστικά τους αποκαλεί ο κ. Σόμπολος και τους περιγράφει στο βιβλίο του, εάν υπάρξει έγκαιρη παρέμβαση δύναται να “απέχουν” από το έγκλημα και την εγκληματική δράση (θεωρία “αποχής από το έγκλημα”/ desistance theory, την οποία επίσης έχω αναλύσει στο http://www.postmodern.gr/ta-kollegia-tou-egklimatos-ke-i-theoria-tis-apochis-apo-to-egklima/) διοχετεύοντας την ενέργεια και τη σκέψη τους σε κάτι θετικό.
Ένα δεύτερο συμπέρασμα που προκύπτει από το βιβλίο και επιβεβαιώνω από τις συνέντευξεις που πραγματοποίησα στις Φυλακές Κορυδαλλού, στο πλαίσιο της έρευνάς μου, είναι η διαφορετική αφετήρια της σκέψης ανάμεσα σε έναν άνθρωπο που λειτουργεί εκτός νόμου και σε όσουν υπακούνε στους νόμους. Αναφέρω ενδεικτικά μία πολύ χαρακτηριστική σκηνή που βίωσα στις φυλακές και την οποία φέρνω ως παράδειγμα και στα μαθήματά μου: είναι αυτή ενός νεαρού διαρρήκτη που μου μιλούσε με πολλή “αγάπη” για το “επάγγελμά” του -τις διαρρήξεις- και μου εξηγούσε ότι για να γίνεις ένας καλός διαρρήκτης πρέπει να “σπουδάσεις”, λέγοντάς μου “Κυρία Αγγελική, όπως εσείς σπουδάζετε για το διδακτορικό σας, έτσι κι εγώ σπουδάζω για να είμαι καλός. Αν πάτε εσείς να κάνετε μια διάρρηξη, θα σας πιάσουν αμέσως”. Πέραν του χιούμορ με το οποίο θα μπορούσαμε να προσεγγίσουμε αυτήν τη συζήτηση, πιστεύω ότι είναι σημαντική για τους ερευνητές αυτή και ανάλογες μαρτυρίες, διότι καταδεικνύει τη σκέψη αυτών των ανθρώπων, το πώς στο μυαλό τους “νομιμοποιούν” τη δράση τους και της δίνουν μια διαφορετική διάσταση.
Συνεπώς, για να υπάρξει παρέμβαση και “σωφρονισμός”, οφείλουμε να λάβουμε σοβαρά υπ’ όψιν μας ποια είναι η σκέψη αυτών των ανθρώπων, πώς βλέπουν οι ίδιοι το έγκλημά τους και πώς θα μπορούσαν να απέχουν από αυτό, αλλάζοντας ουσιαστικό ολόκληρο τον τρόπο σκέψης τους – ένα εγχείρημα που ασφαλώς δεν είναι καθόλου εύκολο. Ωστόσο, σε αρκετές περιπτώσεις οι αρμόδιοι φορείς μπορούν, με τη γνώση και την εμπειρία τους, να λειτουργήσουν θετικά και να βοηθήσουν το άτομο να απέχει από την εγκληματική δράση. Όπως τονίζω συχνά μέσα από την αρθρογραφία του, ιδιαίτερη έμφαση αξίζει να δοθεί σε νεαρά άτομα που έχουν στερηθεί την οικογενειακή στήριξη και την κοινωνική μέριμνα. Επίσης, το πρώτο αδίκημα ή η διάπραξη minor crimes/εμπλοκή δηλαδή στη “μικροεγκληματικότητα” είναι παράγοντες που πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν.
Τα σχολεία δεύτερης ευκαιρίας εντός των καταστημάτων κράτησης διαδραματίζουν στο σημείο αυτό θετικό ρόλο και γι’ αυτό πρέπει να ενισχυθεί η δράση τους και οι δημιουργικές πρωτοβουλίες των σπουδαίων εκπαιδευτικών τους (να ξεκινούν έγκαιρα τα μαθήματα, να ολοκληρώνουν τη διδακτέα ύλη, να δίνεται κίνητρο στους μαθητές που θέλουν να προχωρήσουν κλπ).
Έχει ενδιαφέρον να κλείσω με τον τρόπο με τον οποίο απάντησε σε συνέντευξη στον Πάνο Σόμπολο ο “ληστής με την καμπαρτίνα”, ο οποίος έλεγε “ευχαριστώ” στους υπαλλήλους της τράπεζας μετά από κάθε ληστεία: “Εσείς δεν θα λέγατε ευχαριστώ αν μέσα σε τρία λεπτά παίρνατε από την τράπεζα 18.000.000 δρχ;” (!)
Καλή σας ημέρα!! Περιμένω τις δικές σας σκέψεις στο mail μου: kardaraa@gmail.com
Καρδαρά Αγγελική 