Ξεκινάμε στις 11.30 τη συζήτησή μας για το τεκμήριο της αθωότητας, τον ρόλο της Δικαιοσύνης, της Κοινωνίας των Πολιτών και των ΜΜΕ ως προς την κάλυψη των ποινικών υποθέσεων, στη διαδικτυακή ημερίδα που διοργανώνει σήμερα (Πέμπτη 31 Μαρτίου 2022) το Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου – Κέντρου Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου, με θέμα “Τεκμήριο αθωότητας και κάλυψη ποινικών υποθέσεων από τα ΜΜΕ”, στο πλαίσιο του προγράμματος ARISA 2.
Τεκμήριο αθωότητας: Ο ρόλος της δικαιοσύνης & της Κοινωνίας των Πολιτών 12:15 – 12:30 Ιωάννης Νταλαχάνης, Πάρεδρος Ελεγκτικού Συνεδρίου 12:30 – 12:45 Αικατερίνη Πουρναρά, Δικηγόρος Αθηνών, μέλος ΔΣ Ελληνικής Ένωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου 12:45 – 13:00 Γεώργιος Σαφούρης, ΔΝ, Πρωτοδίκης 13:00 – 13:30 Συζήτηση
Το ότι ένας άντρας ή μία γυναίκα φέρνει στον κόσμο ένα παιδί, δεν του δίνει αυτομάτως κάποιο “φωτοστέφανο γονέα”. Μακάρι η ζωή να ήταν τόσο όμορφη και απλή, όπως οι λαμπερές διαφημίσεις, με τις ιδανικές οικογένειες και τους τέλειους γονείς. Η πραγματικότητα είναι διαφορετική και για πολλά παιδιά είναι σκληρή και απάνθρωπη…
Υπάρχουν άνθρωποι που βιολογικά μπόρεσαν να φέρουν στον κόσμο ένα παιδί, αλλά είναι ακατάλληλοι και επικίνδυνοι για να αναλάβουν τον ρόλο του γονέα και θέτουν τη σωματική και ψυχική υγεία των παιδιών τους σε κίνδυνο, σε καθημερινή βάση. Υπάρχουν γονείς που χτυπούν βάναυσα τα παιδιά τους, που κακοποιούν σεξουαλικά τα παιδιά τους, που εκθέτουν τα παιδιά τους σε θανάσιμους κινδύνους, που σκοτώνουν τα παιδιά τους. Και αυτοί είναι μέλη της δικής μας κοινωνίας.
Επομένως η ουσία του ερωτήματος δεν είναι “ποια μάνα ή ποιος πατέρας σκοτώνει το παιδί του ή κάνει οποιοδήποτε κακό στο παιδί του; “, γιατί η απάντηση έχει ήδη δοθεί από την εγκληματολογική ιστορία. Στην ιδεατή κοινωνία δεν θα υπήρχαν εγκλήματα κατά παιδιών, αλλά στην πραγματική, πολύπλοκη και πολυσύνθετη ζωή υπάρχουν. Η ουσία είναι πώς τα παιδιά θα προστατευθούν από ένα κακοποιητικό περιβάλλον, σήμερα, στο πλαίσιο μίας κοινωνίας που κλυδωνίζεται και πώς θα υποστηρίχθουν οικογένειες που αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσλειτουργίες, με δυσμενέστατες επιπτώσεις για την καθημερινή ζωή αλλά και το μέλλον των ανηλίκων; Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι και οι ανήλικοι παραβάτες προέρχονται από οικογένειες με σοβαρές δυσλειτουργίες, ορατές και μη.
Θα ήταν εξαιρετικό σημαντικό να γίνει κάτι ουσιαστικό για την προστασία της ανηλικότητας και για την υποστήριξη των οικογενειών της σύγχρονης εποχής των σοβαρότατων προκλήσεων και προς αυτή την κατεύθυνση αξίζει να εμβαθύνουμε και να επιμένουμε όλες και όλοι!!
Το χαμόγελο κάθε παιδιού ας γίνει προτεραιότητα της Πολιτείας μας και ας επενδύσουμε στο μέλλον τους!!
Η υπόθεση της Πάτρας παρουσιάζει ένα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον εγκληματολογικό και κοινωνικό και είναι βέβαιο ότι θα παρακολουθήσουμε στενά όλες τις εξελίξεις. Ελπίζουμε να διερευνηθεί σε βάθος, να φωτιστούν όλες οι πτυχές και οι διαστάσεις της και να αποδοθούν ευθύνες όπου υπάρχουν, γιατί αυτές οι υποθέσεις, ας κρατήσουμε στο μυαλό μας, ότι έχουν πολλά και σημαντικά σημεία που πρέπει να αναδειχθούν, όσο θα εξελίσσονται και σε νομικό επίπεδο.
Ως προς το γενικό ερώτημα που διατυπώνεται για το εάν μητέρες μπορούν να φτάσουν στο σημείο να σκοτώσουν το παιδί τους, ναι δυστυχώς και οι γονείς σκοτώνουν τα παιδιά τους…κι ας τους έχουν δώσει ζωή, όσο αποτρόπαιο κι αν είναι να το αποδεχτούμε.
Μάλιστα μία σημαντική επισήμανση για το έγκλημα της παιδοκτονίας (εδώ βάσει ΠΚ δεν έχουμε παιδοκτονία, αλλά ανθρωποκτονία που επισύρει και ισόβια κάθειρξη), είναι ότι σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία μέχρι σήμερα δεν είναι γνωστός ο ακριβής αριθμός των παιδιών που πεθαίνει στα χέρια των μητέρων τους κάθε χρόνο. Αυτό οφείλεται όχι μόνο στο ότι οι στατιστικές είναι ελλιπείς και αντιφατικές μεταξύ τους, αλλά και στο ότι δολοφονίες βρεφών έχουν αποδοθεί σε φυσικά ή τυχαία αίτια. Επομένως, πρέπει να τονισθεί ότι το έγκλημα της παιδοκτονίας ακόμα και για τη δική μας κοινωνία αποτελεί ένα “σκοτεινό” έγκλημα.
Ένα ευρύ φάσμα ειδικοτήτων έχει ασχοληθεί επισταμένως με την ερμηνεία του φαινομένου και τα βαθύτερα αίτια που μπορούν να οδηγήσουν μία μητέρα στο να σκοτώσει το παιδί της, εστιάζοντας σε ψυχολογικά, ψυχιατρικά, βιολογικά, κοινωνικά και άλλα αίτια.
Αυτή η τόσο σοβαρή υπόθεση ας μη δώσει βήμα στον όχλο που διψά πάντα για αίμα, γιατί σε τελική ανάλυση όλες οι αντιδράσεις όταν πια είναι πολύ αργά ξεσπούν, αλλά ας δώσει το έναυσμα για να προβληματιστούμε εντόνως και με τρόπο (επιτέλους) ουσιαστικό για παιδιά εκτεθειμένα σε σοβαρούς κινδύνους μέσα στην οικογένειά τους, παιδιά που λόγω μικρής ηλικίας, ή σοβαρών ζητημάτων υγείας, ή αναπηριών, δεν μπορούν να αντιδράσουν στη βία, κάθε έκφανσης και μορφής, που υφίστανται ακόμα και για χρόνια, με απρόβλεπτες συνέπειες για την πορεία ζωής τους.
Στην υπόθεση της Πάτρας είχαμε τον θάνατο τριών αγγελουδιών, χωρίς να αποδειχθεί γονιδιακό πρόβλημα, που πυροδότησε τις εξελίξεις. Δεν μπορούμε όμως να αποκλείσουμε ότι έχουν υπάρξει και άλλες περιπτώσεις που μπορεί να μην έχουν αποκαλυφθεί ποτέ, με δολοφονίες βρεφών ή/και παιδιών που έχουν αποδοθεί σε παθολογικά αίτια, όπως άλλωστε αποδεικνύει η διεθνής έρευνα. Ούτε βέβαια μπορούμε να κλείσουμε τα μάτια μας στα παιδιά θύματα ενδοοικογενειακής βίας και να κλάψουμε γι’ αυτά μόνο εάν η βία οδηγήσει στον θάνατό τους. Ας αντιδράσουμε προτού είναι πάλι αργά…
Συνεπώς, η ευαισθητοποίηση, η αφύπνιση και η διασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών όσο βρίσκονται στη ζωή είναι επιτακτικής σημασίας και αξίζει να αναδειχθεί!
Τέλος, μία ακόμα κατά την άποψή μου κρίσιμη επισήμανση είναι ότι εάν ένας γονιός ή και οι δύο γονείς κρίνονται για πολύ σοβαρούς λόγους ακατάλληλοι για να μεγαλώσουν τα παιδιά τους, πρέπει να υπάρξει έγκαιρα κοινωνική μέριμνα για την προστασία των παιδιών. Γι’ αυτό θα επιμένουμε στα γρήγορα αντανακλαστικά της κοινωνίας και πρωτίστως στην άρτια λειτουργία θεσμών, οργάνων και δομών, για να είναι όλα τα παιδιά γύρω μας ασφαλή από κινδύνους που, ναι, δυστυχώς είναι υπαρκτοί ακόμα και μέσα στην οικογένεια!
Ως προς την υπόθεση της Πάτρας, αναμένουμε να φωτιστούν όλα τα σημεία που πρέπει να εξεταστούν και να δοθούν όλες οι απαντήσεις που πρέπει να δοθούν.
Το απόσπασμα από το βιβλίο μου για τους “Νέους Παγιδευμένους σε Παιχνίδια της Βίας” σελ. 215 για το έγκλημα της παιδοκτονίας που μας έχει απασχολήσει εκτενώς σε ερευνητικό επίπεδο.
“Εφηβική παραβατικότητα:Επιτακτική η ανάγκη πρόληψης και παρέμβασης”.
Θερμές ευχαριστίες στο περιοδικό Taλκ και στην Πελιώ Παπαδιά. Η αρθρογραφία και οι επιστημονικές μας δράσεις για την ανηλικότητα ασφαλώς θα συνεχιστούν και μέσα από το Crime & Media Lab του Κέντρου Μελέτης του Εγκλήματος.
Το βλέμμα μας ας είναι εστιασμένο, με τρόπο ουσιαστικό, στην ανηλικότητα σε μία πολύ δύσκολη περίοδο και εποχή σημαντικών προκλήσεων και ισχυρών κλυδωνισμών.
“Μ’ από την κόλασή μου στο φωνάζω: εικόνα σου είμαι, κοινωνία, και σου μοιάζω.”
Αναρωτιέμαι… γιατί δεν εφαρμόζουν στις συνεντεύξεις οι δημοσιογράφοι τον “ορό της αλήθειας” με την παρουσία ενός αστυνομικού στο στούντιο και στη συνέχεια να προβάλλεται το “Εσύ Αποφασίζεις”, πλέον με πραγματικές υποθέσεις όπου το κοινό στον ρόλο του δικαστή θα αποφασίζει για τον ένοχο; Η απόφαση μάλιστα θα είναι δεσμευτική, τύπου “Big Brother “, επομένως δεν θα χρειάζεται να γίνει δίκη, να κερδίζουμε και χρόνο. Ο “χρόνος είναι χρήμα” και οι κοινωνίες μας τρέχουν με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, δεν έχουν καιρό για χάσιμο! Η τιμωρία, σε περίπτωση ενοχής, θα είναι αμείλικτη για να κρατήσουμε το κοινό “ήσυχο” ότι όλα λειτουργούν όπως πρέπει στην κοινωνία μας και ότι οι κακοί υφίστανται την τιμωρία που τους αναλογεί.
Και σε όποια αντίθετη φωνή υψώνεται, θα υπάρχει πάντα ένα υπέροχο άλλοθι, που καλύπτει όλες τις αδυναμίες και τις ελλείψεις, σε άλλα επίπεδα: η κοινωνική μας ευαισθησία για το θύμα της εγκληματικής πράξης. Η οποία βέβαια περιορίζεται στην ικανοποίηση της περιέργειάς μας για το ποιος είναι ένοχος και όχι στην πίεση για την επέκταση της κοινωνικής μέριμνας και πρόνοιας. Ούτε καν στο να φωτιστούν όλες οι πλευρές σε πολύ σοβαρές υποθέσεις εγκληματολογικού ενδιαφέροντος. Αντίθετα, όσο πιο γρήγορα “πέσει η αυλαία” σε μία υπόθεση, τόσο το καλύτερο για να κοιμηθούμε πιο. ήσυχα το βράδυ…
Θλιβερό όμως ότι το “θεατρο του παρολόγου” εξελίσσεται χωρίς καμία παρέμβαση και αυτό που με τρομάζει περισσότερο είναι το ότι συνηθίζουμε στην κατάφωρη παραβίαση θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων με το πρόσχημα της κοινωνικής μας ευαισθησίας….
Ελπίζω η συνέχεια να μην είναι πιο τρομακτική, γιατί και οι εποχές που διανύουμε είναι δύσκολες και το μέλλον απρόβλεπτο.
Το έργο “Σβήνουμε το στίγμα. Στο λόγο μας.” στοχεύει στην καταπολέμηση του στίγματος ψυχικής υγείας.
Στην έρευνά μας (επισκόπηση Τύπου για την καταγραφή στερεοτύπων και στιγματιστικού λόγου στο πλαίσιο του έργου “Σβήνουμε το στίγμα. Στο λόγο μας”) αναζήτησαμε την αναπαραγωγή από τα ΜΜΕ επικίνδυνων στερεότυπων και μύθων για τα άτομα που αντιμετωπίζουν ζητήματα ψυχικής υγείας και για τον τρόπο προσέγγισης των καίριων θεμάτων που αφορούν την ψυχική μας υγεία. Κρίνουμε πολύ σημαντικό και αναγκαίο να συμβάλλουν τα ΜΜΕ στην καταπολέμηση του στίγματος και να διαδραματίσουν έναν θετικό ρόλο, με την εξάλειψη του στιγμαστικού λόγου σε βάρος των ανθρώπων που αντιμετωπίζουν ζητήματα ψυχικής υγείας, με τη μη αναπαραγωγή στερεότυπων για την ψυχική υγεία και βέβαια με ολοκληρωμένη και τεκμηριωμένη ενημέρωση, με αφύπνιση και ευαισθητοποίηση.
Ένας ακόμα μύθος: το ίδιο το άτομο “φταίει” για τα προβλήματα ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζει.
Δεν είναι λίγες οι φορές που ακούμε: «Μια χαρά είσαι, μην το σκέφτεσαι» ή «Δεν πρέπει να το βλέπεις έτσι, γιατί αυτό σε επηρεάζει» ή «Δεν αντέχει», από γνωστούς και φίλους. Αυτά τα σχόλια επεκτείνονται στον καθημερινό μας λόγο με έναν ύπουλο τρόπο και οδηγούν στην εσωτερίκευση του στίγματος, δημιουργώντας ένα πλέγμα τύψεων και αναπάντητων ερωτημάτων όπως «Μήπως φταίω;», «Μήπως δεν είμαι αρκετά δυνατή-ός;», «Κάτι δεν έκανα σωστά». Τελικά, με αυτόν τον τρόπο στρεφόμαστε εναντίον του εαυτού μας άδικα και, κυρίως, αναποτελεσματικά.
Η πραγματικότητα όμως είναι πως κανείς δεν ευθύνεται για τις προκλήσεις και τα προβλήματα ψυχικής υγείας που πιθανόν αντιμετωπίζει. Είναι τεκμηριωμένο πλέον ότι ένα πλήθος παραγόντων επηρεάζει την εμφάνιση και εξέλιξή τους και αυτή είναι μια συνθήκη που οφείλουμε να θυμόμαστε.
Ας απαντήσουμε, επομένως, στους μύθους με αλήθειες.
“Γυναίκες στη φυλακή και στην αμείλικτη κοινωνική καταφρόνηση”, το νέο μου άρθρο στο propago.gr
Γυναίκες πίσω από τα κάγκελα, το ψυχοκοινωνικό προφίλ τους, το κοινωνικό στίγμα και τα σοβαρά ζητήματα που καλείται να αντιμετωπίσει η έγκλειστη γυναίκα.
Η μελέτη θα συνεχιστεί και μέσα από τις επιστημονικές δράσεις του Crime & Media Lab.
Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η συμμετοχή του ΚΕ.Μ.Ε. στις εργασίες της ad hoc Επιτροπής του Ο.Η.Ε., η οποία ασχολείται με την εκπόνηση διεθνούς σύμβασης για την καταπολέμηση της χρήσης τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών για εγκληματικούς σκοπούς.
Μας τιμά ιδιαίτερα η έγκριση της αίτησης συμμετοχής μας στη συνάντηση της Επιτροπής, στο πλαίσιο της ειδικής συμβουλευτικής ιδιότητας του ΚΕ.Μ.Ε. στο Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο του Ο.Η.Ε.!
Καρδαρά Αγγελική 