Συνέντευξη Αλέξη Τσίπρα (29/6/2015) και δυο κρίσιμα ερωτήματα που πρέπει άμεσα να απαντηθούν

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΧΘΕΣ ΣΤΗΝ ΔΗΜΟΣΙΑ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ: ΔΥΟ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΡΟΚΥΠΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗ ΧΘΕΣΙΝΗ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ (29/6/2015), ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΘΑ ΑΝΑΛΥΣΩ ΑΚΟΛΟΥΘΩΣ, ΚΑΙ ΖΗΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΟΣΜΟ ΝΑ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΕΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟ ΤΙΣ ΔΥΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ.

Παρακολούθησα με μεγάλη προσοχή τη συνέντευξη του Πρωθυπουργού στην κρατική τηλεόραση, χθες βράδυ. Από τα λεχθέντα, διαπίστωσα τα ακόλουθα: σε περίπτωση που στο δημοψήφισμα πλειοψηφήσει το “ναι”, θα δεχτεί την εντολή του λαού, ως οφείλει, και ταυτόχρονα θα δρομολογήσει τις πολιτικές εξελίξεις-εκλογές. Σε περίπτωση που πλειοψηφήσει το “όχι” και μάλιστα εάν είναι “ηχηρό”, θα το αξιοποιήσει ως το τελευταίο διαπραγματευτικό χαρτί για να επιτύχει μια θετική, βιώσιμη και αξιοπρεπή συμφωνία για τη χώρα μας.

Πιστεύει ότι θα πετύχει τη συμφωνία που επιδιώκει με το ηχηρό όχι και τόνισε τη γεωπολιτική θέση της Ελλάδας και τη ναυτική της δύναμη, στοιχεία που ισχυροποιούν τη θέση μας. Πάμε τώρα στα δύσκολα: σε περίπτωση που οι δανειστές δεν προχωρήσουν στις ριζικές, θετικές, αλλαγές, ο Πρωθυπουργός αφήνει ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα, υπογραμμίζοντας στη χθεσινή συνέντευξη ότι υπάρχουν κι άλλες εναλλακτικές λύσεις για την Ελλάδα και ότι “δεν χρεοκοπούν οι λαοί, οι τράπεζες χρεοκοπούνε”. Πολύ σημαντική η συγκεκριμένη φράση του Πρωθυπουργού, η οποία αφήνει ανοιχτό και το ενδεχόμενο της ρήξης, με ό, τι αυτό συνεπάγεται.

Επίσης, ένα άλλο σημείο που χρήζει ανάλυσης είναι η δήλωση του Πρωθυπουργού ότι ένιωσε έκπληξη που δεν έγινε δεκτή η παράταση που αιτήθηκε, γεγονός που δείχνει ότι αρκετά σχέδια του Πρωθυπουργού δεν του “βγήκαν” στην πορεία και ότι άλλα πράγματα είχε στο μυαλό του να συμβούν κι άλλη στάση τηρήθηκε από τους δανειστές. Οι προθέσεις πολύ καλές, στην πράξη όμως απέτυχε.

Σε προσωπικό επίπεδο κατανοώ απόλυτα τη συμβολική σημασία του “όχι” που βέβαια δεν πρέπει να είναι μόνον για τους κακούς δανειστές, αλλά και για τις κακές πολιτικές επιλογές και ένα μήνυμα ελπίδας ενός μαστιζόμενου λαού!! Αυτό όμως που θα ήθελα από τον Πρωθυπουργό άμεσα είναι η δέσμευσή του ότι εάν πλειοψηφήσει το όχι, θα επαναδιαπραγματευτεί και θα επιτύχει την καλύτερη δυνατή συμφωνία, αλλιώς θα αναλάβει τις πολιτικές ευθύνες και δεν θα μας βγάλει από το ευρώ. Άλλωστε, αυτή είναι η εντολή του λαού: διαπραγμάτευση για έντιμη συμφωνία εντός ευρώ.

Και στο σημείο αυτό πρέπει και ο δημοσιογραφικός κόσμος να επιμένει ώστε να έχουμε ξεκάθαρες απαντήσεις από τον Πρωθυπουργό, γιατί ο ελληνικός λαός που θα ψηφίσει, είτε “ναι”, είτε “όχι”, δεν παίζει ζάρια, αλλά οφείλει να γνωρίζει τις ακριβείς κινήσεις της κυβέρνησης, στην περίπτωση όχι του όχι και του ναι, αυτό ξεκαθαρίστηκε, σε περίπτωση που οι δανειστές δεν δώσουν την καλύτερη συμφωνία που επιδιώκουμε. Επίσης, εξαιρετικά σημαντικό να ξεκαθαριστεί επακριβώς ποια στοιχεία επιδιώκουμε στη συμφωνία, ώστε να γνωρίζουμε ως ενεργοί πολίτες αυτής της χώρας για ποια σημεία παλεύουμε.

Γιατί πολύ ωραίες οι επαναστάσεις και τα “όχι” και η εθνική υπερηφάνεια, αλλά δεν είμαστε μαθητές Λυκείου και ο Αλέξης πρόεδρος του δεκαμενταμελούς!! Είμαστε σκεπτόμενοι πολίτες και ο κ. Τσίπρας είναι ο Πρωθυπουργός μιας χώρας που μαστίζεται από την κοινωνική και οικονομική κρίση και οφείλει με υπευθυνότητα και την κοινωνική ευαισθησία που τον χαρακτηρίζει να δώσει ξεκάθαρες απαντήσεις. Θα κλείσω καταθέτοντας την προσωπική μου θέση: εθνική υπερηφάνεια και ορθώνω το ανάστημα σημαίνει, κατά την κρίση μου ασφαλώς, να γνωρίζω ακριβώς ποιες θυσίες θα κάνω, πώς θα επιτευχθεί η ανάπτυξη στη χώρα μου, πώς θα αντιμετωπιστεί η μάστιγα της ανεργίας και ποια θα είναι η επόμενη μέρα της Ελλάδας. Τότε, θα νιώσω ελεύθερη! Όλα τα άλλα είναι απλώς ωραία λογάκια, για να νιώθουμε “μαγκάκια”, όχι ελεύθεροι!
Περιμένω, συνεπώς, από τον Πρωθυπουργό μας, υπεύθυνα, να απαντήσει σε δυο καίριες ερωτήσεις: πρώτον, “ακριβώς για ποια σημεία θα παλέψει” και δεύτερον, “σε περίπτωση που δεν επιτευχθούν οι αλλαγές σε αυτά τα σημεία, ποιες θα είναι οι ακριβείς κινήσεις του κυβερνώντος κόμματος;”.

Πιστεύω ότι στο δημοψήφισμα της Κυριακής, είτε πούμε ναι, είτε όχι, πρέπει να ψηφίσει ένας ενημερωμένος λαός. Πάντως, εξακολουθώ να ελπίζω και σε μια λύση της τελευταίας στιγμής, όπου οι δανειστές θα κατανοήσουν την ανάγκη για συγκεκριμένα μέτρα που οδηγούν σε ανάπτυξη και η ελληνική πλευρά θα δώσει ισοδύναμα μέτρα (γιατί, μη γελιόμαστε, θυσίες θα κάνουμε και πολλές, σε κάθε περίπτωση), αλλά μέσα σε ένα πλαίσιο αξιοπρέπειας και κυρίως ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ.

Το δημοψήφισμα και το μέλλον του ελληνικού λαού

Το “όχι” του δημοψηφίσματος για μεγάλο αριθμό Ελλήνων έχει συμβολικό χαρακτήρα, κατά των μέτρων που βαθαίνουν την ύφεση και, ουσιαστικά, κρατούν ένα λαό “σκλαβωμένο” και ταπεινωμένο. Σε αυτό, το συμβολικό επίπεδο, το “όχι” ταυτίζεται με την “ελευθερία” και το ότι ως Έλληνες ορθώνουμε ανάστημα. Καταλαβαίνω πολύ καλά πώς λειτουργούν τα πράγματα σε συμβολικό επίπεδο και έχω ίδια συναισθήματα . Μόνο που καλώς ή κακώς, ούτε η πολιτική, ούτε η πραγματική ζωή, λειτουργούν σε συμβολικό επίπεδο. Ούτε πρέπει να βασίζονται σε παιχνίδια λέξεων και σε συναισθηματισμούς. Η πολιτική πρέπει να βασίζεται σε πραγματικά στοιχεία και συγκεκριμένες προτάσεις, συγκεκριμένα σχέδια και αντιπροτάσεις. Σαφώς, κανένας Έλληνας πολίτης δεν θέλει νέες φορολογήσεις και άλλα επώδυνα μέτρα που δεν οδηγούν σε ανάπτυξη και αυξάνουν την ανεργία και τη φτώχια. Ωστόσο, δεν θέλει κι ένα “όχι” που θα οδηγήσει στο απόλυτο χάος. Ένας σκεπτόμενος πολίτης θέλει να γνωρίζει τις εναλλακτικές που έχει και τις συγκεκριμένες δράσεις που θα τηρήσει η κυβέρνηση σε κάθε περίπτωση.

Οφείλουμε να γνωρίζουμε ποιο είναι το σχέδιο σωτηρίας της χώρας μας και πώς θα εξασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία της πολιτείας μας. Κατά την κρίση μου, δεν θα έπρεπε να γίνουν καν εκλογές τον Ιανουάριο (δεδομένου ότι η χώρα βρισκόταν στο χείλος του γκρεμού ήδη), αλλά όλοι οι πολιτικοί ταγοί να φτιάξουν μια κυβέρνηση σωτηρίας, να αφήσουν στην άκρη συμφέροντα και μικροπολιτικές και να θέσουν ως μοναδική προτεραιότητα την ανάπτυξη της χώρας, η οποία δεν πιστεύω πλέον ότι μπορεί να έρθει από κανένα κόμμα, διότι το κομματικό συμφέρον και οι ιδεοληψίες όλων των κομμάτων προηγούνται του ελληνικού συμφέροντος, όπως αποδεικνύεται.

Χωρίς τσαμπουκάδες και χωρίς υπερβολές και φανφάρες, με νηφαλιότητα να φτιαχτεί ενα λογικό και υπεύθυνο σχέδιο που θα βασίζεται στην ανάπτυξη. Χωρίς ασφαλώς να ζούμε και στην ουτοπία ότι η άλλη πλευρά θα μας δώσει τα πάντα, επειδή της τα ζητήσαμε. Και πέρα από τις λανθασμένες πολιτικές πρακτικές, θα ήταν σκόπιμο όλοι οι πολίτες να ξεφύγουμε από πρακτικές και νοοτροπίες του παρελθόντος που και αυτές οδήγησαν τη χώρα εδώ που βρεθήκαμε.

Ο Τσίπρας δούλεψε με καλές προθέσεις, αλλά σε ένα πλαίσιο με πολλές αντιφατικές φωνές και στέλνει το λαό σε δημοψήφισμα, διότι δεν υπήρχε περίπτωση να δεχόταν το κόμμα του τη συμφωνία. Το ερώτημα τώρα είναι αν πλειοψηφήσει το όχι και ο Τσίπρας ζητήσει εκ νέου διαπραγμάτευση με καλύτερους όρους και αυτό δεν γίνει δεκτό, μετά τι γίνεται; Υπάρχει σχέδιο; Υπάρχει εναλλακτική; Τι πρόκειται να συμβεί; Γιατί και το απόλυτο χάος, η απόλυτη ανεργία και η απόλυτη φτώχια, δεν θεωρείται “ελευθερία”.

Μην παίζουμε με τις λέξεις!! Θέλει προσοχή!! Ελευθερία είναι η διασφάλιση της αξιοπρεπούς διαβίωσής μας και πρέπει οι πολίτες να απαιτήσουμε να γνωρίζουμε τους ακριβείς σχεδιασμούς της κυβέρνησης και των άλλων κομμάτων. Και μεγάλη προσοχή στην επίσης τεράστια παγίδα “τι έχουμε να χάσουμε;”. Εάν βρεθούμε στο χάος, σαφώς κι έχουμε να χάσουμε περισσότερα. Από την άλλη πλευρά, εάν υπάρχουν λύσεις και εναλλακτικές ορθές και εφαρμόσιμες, πρέπει να τις γνωρίζουμε και μακάρι να μας βγάλουν από την οικονομική και κοινωνική κρίση! Ελπίζω ότι το δημοψήφισμα δεν θα γίνει την Κυριακή, γιατί εγώ προσωπικά δεν ξέρω σε τι ψηφίσω όχι και σε τι ναι. Αισθάνομαι ότι δεν έχω τα επαρκή στοιχεία και αυτό είναι τραγικό! Εύχομαι έστω την ύστατη στιγμή να έρθει η πολυπόθητη σωτηρία που θα βγάλει από την ύφεση και θα οδηγήσει στην ανάπτυξη….

Όπως μια νέα βελτιωμένη και λογική πρόταση, την οποία μας οφείλουν και οι θεσμοί (παρά τα λάθη των ελληνικών κυβερνήσεων, δεν πρέπει να αγνοηθεί το γεγονός ότι είμαστε ένας λαός που μαστίζεται από την σοβαρότατη οικονομική και κοινωνική κρίση), αλλά και εμείς να λάβουμε σοβαρά υπ’ όψιν μας. Πιστεύω ότι όλοι μας, ως ενεργοί πολίτες, πρέπει να πάρουμε ουσιαστικά το μέλλον μας στα χέρια μας, να δούμε τις ευθύνες μας και τις ευθύνες των άλλων, τι πρέπει να θυσιάσουμε και τι δεν πρέπει και να πορευτούμε…..

Το “πλήρωμα του χρόνου” και η υλοποίηση των στόχων μας

Πιστεύω πολύ στο “πλήρωμα του χρόνου”, ότι δηλαδή έρχεται εκείνη η χρονική περίοδος στη ζωή μας, όπου είμαστε πραγματικά έτοιμοι να κατακτήσουμε το όνειρό μας και να υλοποιήσουμε τους στόχους μας, επαγγελματικούς και προσωπικούς. Είναι εκείνη η περίοδος που δεν έρχεται στη ζωή μας, ούτε ξαφνικά, ούτε τυχαία. Είναι το αποτέλεσμα μιας σειράς πραγμάτων: σκληρής δουλειάς, θυσιών, επιμονής και υπομονής.

Το “πλήρωμα του χρόνου” έρχεται όταν είμαστε πραγματικά έτοιμοι να ανοίξουμε τα φτερά μας και να πετάξουμε εκεί που ονειρευόμαστε. Όταν είμαστε έτοιμοι να πάρουμε τα ρίσκα μας και να προχωρήσουμε, δίχως ενδοιασμούς, γνωρίζοντας ότι κάθε αρχή μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολη και απαιτητική. Ωστόσο, θέλουμε πολύ να κάνουμε την νέα αρχή που θα πάει τη ζωή μας ένα βήμα παρακάτω και είμαστε διατεθειμένοι να δουλέψουμε σκληρά και να προσπαθήσουμε ακόμα πιο σκληρά γι’ αυτό που έχουμε θέσει ως στόχο και αποτελεί την άμεση προτεραιότητά μας.

Δεν είμαστε πάντα έτοιμοι, ούτε πρόθυμοι, να ανοίξουμε τα φτερά μας και να πετάξουμε. Γιατί, υπάρχουν στιγμές στη ζωή μας όπου έχουμε ανάγκη τη “βολή” μας, την ησυχία και ηρεμία μας και δεν τολμάμε να αλλάξουμε την καθημερινότητά μας ή φοβόμαστε να δουλέψουμε πιο εντατικά κάτω από άλλες συνθήκες ή ακόμα να θέσουμε τον πήχη πιο ψηλά. Υπάρχουν στιγμές που ακόμα και η ρουτίνα της καθημερινότητας, προσωπικής αλλά και επαγγελματικής, μας είναι πιο βολική και δύσκολα την αλλάζουμε, ακόμα κι αν αυτό μας πηγαίνει πίσω στα όνειρά μας ή αποτελεί τροχοπέδη στην υλοποίηση των στόχων μας.

Όλα μπορούν να αλλάξουν, ωστόσο, όταν έρθει το “πλήρωμα του χρόνου”, το οποίο είναι ασφαλώς διαφορετικό για τον κάθε έναν από εμάς και βιώνεται με τρόπο διαφορετικό. Το παράδοξο είναι ότι τότε συνειδητοποιείς πόσο σημαντικός είναι αυτός ο “χρόνος προετοιμασίας” μέχρι να φτάσεις στο στόχο σου. Κυρίως, όμως, καταλαβαίνεις πόσο πολύτιμη είναι η προσήλωση στο στόχο, η οποία κατά την δική μου άποψη πρέπει να συνδυάζεται πάντα με σκληρή δουλειά, επιμονή και υπομονή, αλλά και τόλμη και θέληση για ζωή και δημιουργία.

Αποφάσισα να γράψω το σημερινό μου κείμενο, γιατί νιώθω ότι ήρθε και το δικό μου “πλήρωμα του χρόνου” για να υλοποιήσω τους πιο υψηλούς μου στόχους. Εχθές έζησα μια από τις σημαντικότερες μέρες της επαγγελματικής μου ζωής που μου ανοίγει το δρόμο να ζήσω όσα επεδίωκα όλα αυτά τα χρόνια, με πολλή δουλειά και με πάρα πολλές θυσίες και αφορά το αντικείμενο που αγαπώ τόσο πολύ: τη διδασκαλία της δημοσιογραφίας. Σύντομα, θα σας ανακοινώσω και μέσα από τη σελίδα μου την δική μου αρχή και νέα επαγγελματική συνεργασία.

Με το σημερινό μου κείμενο, λοιπόν, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι δεν πρέπει να κάνουμε πίσω σε ό, τι ονειρευόμαστε. Πρέπει, εν τούτοις, να αναζητήσουμε μέσα στην ψυχή μας τι είναι αυτό που πραγματικά θέλουμε και όχι τι νομίζουμε ότι θέλουμε. Να αναζητήσουμε τι μας κάνει ευτυχισμένους, τι γεμίζει την καρδιά μας, αλλά και -πολύ σημαντικό- να γνωρίσουμε τις δυνατότητες και τα όρια μας. Μέχρι πού μπορούμε να φτάσουμε, μέχρι που είμαστε διατεθειμένοι να φτάσουμε και πόσο έτοιμοι είμαστε να ξεπεράσουμε τον εαυτό μας. Πιστεύω ότι εάν κάνουμε αυτή την προσωπική αναζήτηση, θα αποφύγουμε λανθασμένες επιλογές και θα ζήσουμε σε μεγάλο βαθμό όπως ορίζει η καρδιά μας.

Όσον αφορά τον αντίλογο, ότι υπάρχουν πολλά εμπόδια και πρακτικές δυσκολίες, η προσπέλαση των οποίων δεν εξαρτάται από τις δικές μας δυνάμεις, θα συμφωνήσω, αλλά θα τονίσω ότι υπάρχουν ταυτόχρονα πολλές εναλλακτικές και διέξοδοι…κι αυτές είναι στο δικό μας χέρι να τις ανακαλύψουμε, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι είναι εύκολο. Το αντίθετο, μάλιστα. Αλλά, εάν θεωρήσουμε ότι αξίζει τον κόπο, τότε θα αξίζει! Είναι ζήτημα προτεραιοτήτων!

Δολοφονία Νίκου Σεργιανόπουλου και ΜΜΕ: 4 Ιουνίου 2008

Tα εγκληματικά νέα (crime news) είναι επικοινωνιακό προϊόν των νέων αξιών (new values), των κριτηρίων δηλαδή με βάση τα οποία επιλέγονται οι ιστορίες που «αξίζουν» μιντιακά (newsworthy). Αυτό σημαίνει, με απλά λόγια, ότι δεν προβάλλονται από τα μίντια όλες οι υποθέσεις εγκληματολογικού ενδιαφέροντος, αλλά εκείνες οι οποίες κρίνεται από τους αρχισυντάκτες ότι «αξίζουν» μιντιακά, με την έννοια ότι θα προσελκύσουν το ενδιαφέρον του κοινού και έτσι τα ΜΜΕ θα αυξήσουν την αναγνωσιμότητα, τηλεθέαση, ακροαματικότητα.

Εγκλήματα που έχουν διαπραχθεί με ειδεχθή τρόπο, κυρίως ανθρωποκτονίες, με θύματα ανήλικα άτομα ή πρόσωπα που χαίρουν δημοφιλίας, υπερπροβάλλονται από τα ΜΜΕ. Σε περιπτώσεις, μάλιστα, που τα συγκεκριμένα εγκλήματα ενέχουν το στοιχείο της δραματοποίησης, της σύγκρουσης, του απρόβλεπτου, της διέγερσης (ηδονοβλεψία του απαγορευμένου) και της προσωποποίησης (κουλτούρα των διασημοτήτων), αποτελούν κύριες ειδήσεις των μίντια. Όταν εμπλέκονται στοιχεία, όπως ο ερωτισμός, η διακινδύνευση (υψηλό ρίσκο), η βία και το θέαμα, τα εγκλήματα καθίστανται αντικείμενο επεξεργασίας από τα ΜΜΕ. Δυστυχώς, με λανθασμένο τρόπο, ατεκμηρίωτο και μη επιστημονικό, τις περισσότερες τουλάχιστον φορές. Αντίθετα, άλλες μορφές εγκληματικότητας –όπως για παράδειγμα οικονομικά εγκλήματα- που λαμβάνουν χώρα πολύ πιο συχνά σε σχέση με άλλα εγκλήματα- με πολύ σοβαρές συνέπειες ακόμα και για το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, σπάνια προβάλλονται ή προβάλλονται επιλεκτικά.

Οι προαναφερθείσες διαπιστώσεις καθίστανται εμφανείς από την ανάλυση που ακολουθεί της υπόθεσης δολοφονίας του ηθοποιού Νίκου Σεργιανόπουλου, στις 4 Ιουνίου του 2008. Πρόκειται για μια υπόθεση με έντονο εγκληματολογικό και δημοσιογραφικό ενδιαφέρον. Αποτελεί μιας ακραίας μορφής εγκληματικότητα, η οποία δεν απασχολεί συχνά τα ελληνικά ποινικά χρονικά και γι’ αυτό απασχόλησε εκτενέστατα τόσο το αστυνομικό όσο και το δικαστικό ρεπορτάζ. Η παρούσα υπόθεση περιλαμβάνει όλες εκείνες τις «μιντιακές αξίες» που κατέστησαν το έγκλημα «newsworthy», δηλαδή «ελκυστική» για τα μίντια και γι’ αυτό απασχόλησε με εκτενέστατα ρεπορτάζ όλα τα μέσα και αποτέλεσε κύριο θέμα δελτίων ειδήσεων. Ο τρόπος που καλύφθηκε η υπόθεση αποδεικνύει περίτρανα το πώς η δημοσιογραφική δεοντολογία παραβιάζεται, κατά την ανάλυση υποθέσεων εγκληματολογικού ενδιαφέροντος, πώς οι δημοσιογράφοι υπερβαίνουν τα όρια και κατασκευάζουν «ανθρώπινα δράματα» προς «κατανάλωση», αντί να προσφέρουν ενημέρωση στο κοινό.

Ειδικότερα, τα στοιχεία που κέντρισαν το δημοσιογραφικό ενδιαφέρον στην υπόθεση Σεργιανόπουλου, σύμφωνα με τα new values είναι τα ακόλουθα: πρώτον, η προσωποποίηση, καθώς επρόκειτο για ένα δημοφιλέστατο πρόσωπο, επιτυχημένο ηθοποιό και πολύ αγαπητό στο ευρύ κοινό. Δεύτερον, το γόητρο του θύματος, λόγω της επαγγελματικής του καταξίωσης και της κοινωνικής του θέσης. Τρίτον, η δραματοποίηση, δεδομένου ότι η υπόθεση είχε «δράση» και έφερνε στην επιφάνεια το ανθρώπινο και προσωπικό δράμα. Τέταρτον, η διέγερση, δηλαδή η «ηδονοβλεψία του απαγορευμένου», με την προσοχή των μίντια να εστιάζεται σε λεπτομέρειες της ιδιωτικής ζωής και για να είμαστε πιο ακριβείς της «διπλής ζωής» του θύματος. Πέμπτον, το απρόβλεπτο της υπόθεσης, η οποία επεφύλασσε διαρκείς ανατροπές και «αποκαλύψεις», κυρίως «πιπεράτες» αποκαλύψεις. Έκτον, η εγγύτητα, δηλαδή το γεγονός ότι η υπόθεση αφορούσε ένα προσφιλέστατο πρόσωπο της ελληνικής σόουμπιζ. Επιπροσθέτως, δόθηκε τόση μεγάλη έκταση στην υπόθεση, διότι παρουσίαζε: μοναδικότητα, με έντονα τα στοιχεία του ερωτισμού, της διακινδύνευσης, της βίας, του θεάματος και της ατομικής παθογένειας. Ως προς το τελευταίο στοιχείο, πρέπει να αναφέρω ότι η προσωπική και όχι η συλλογική βλάβη και διακινδύνευση καθιστά το έγκλημα «σοβαρό» για τη λογική των μίντια, ενώ η συγκρουσιακή κατάσταση πρέπει να έχει στοιχεία τραγωδίας, όπως ακριβώς είχε η υπόθεση που εξετάζουμε. Το γεγονός, άλλωστε, ότι θύτης ήταν αλλοδαπός, έδωσε ακόμα περισσότερο την ευκαιρία για διαιώνιση στερεοτυπικών εικόνων για τους «αλλοδαπούς εγκληματίες», ενώ η δήθεν εμπλοκή και άλλων δημοφιλών προσώπων της σόουμπιζ καλλιέργησε το έδαφος για να «κατασκευαστεί» ένα νέο θρίλερ, σε συνέχειες.

Και εδώ ακριβώς τίθεται ένα καίριο ερώτημα «ποια είναι τα όρια μεταξύ δημοσιογραφικής έρευνας και κανιβαλισμού;». Διότι κατά την άποψή μου, στηριζόμενη σε πληθώρα δημοσιευμάτων από το αστυνομικό και δικαστικό ρεπορτάζ, τα οποία παρουσιάζω στο πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, «Αστυνομικό και Δικαστικό Ρεπορτάζ», ο αδικοχαμένος ηθοποιός έγινε, κυριολεκτικά, βορά των μίντια. Αναμφισβήτητα, το τέλος του ήταν αποτρόπαιο και ένα τόσο ειδεχθές έγκλημα που αφορά μάλιστα έναν αγαπημένο στο κοινό ηθοποιό, δεν μπορεί παρά να αποτελέσει αντικείμενο επεξεργασίας των ΜΜΕ. Ωστόσο, αστυνομικό ρεπορτάζ σημαίνει εμβάθυνση στα κίνητρα της εγκληματικής δράσης, απεικόνιση του ψυχο-εγκληματικού προφίλ του δράστη και καταγραφή των απόψεων των ειδικών και έγκυρων επιστημόνων. Αυτή η έρευνα και περαιτέρω ανάλυση δεν προϋποθέτει τον κανιβαλισμό του θύματος, ούτε τη στοχοποίηση ατόμων, προτού η έρευνα φτάσει στο τέλος της και εξαχθούν συγκεκριμένα και ασφαλή συμπεράσματα.

Ο δημοσιογράφος οφείλει να εμβαθύνει, ακόμα και να μπει σε δύσκολα μονοπάτια που αφορούν ένα ακραίο έγκλημα, όπως το έγκλημα Σεργιανόπουλου. Δεν έχει, ωστόσο, κανένα απολύτως δικαίωμα να δώσει στη δημοσιότητα φωτογραφία του νεκρού σώματος, δεν έχει δικαίωμα να λασπολογήσει το θύμα για τις προσωπικές του επιλογές, για τις οποίες θα έπρεπε να υπάρξει όχι σιωπή και απόκρυψη στοιχείων αλλά σεβασμός στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια και σεβασμός στη μνήμη ενός ανθρώπου που είχε αγαπηθεί ιδιαίτερα από το κοινό. Σε καμία περίπτωση δεν έπρεπε να στοχοποιηθούν φίλοι του αποθανόντος, οι οποίοι εν τέλει δεν είχαν καμία σχέση με την υπόθεση, όπως αποδείχθηκε από την έρευνα.

Σε αυτό, συνεπώς, το σημείο, μπαίνουν πολλά ερωτήματα για το ρόλο του αστυνομικού συντάκτη. Ο αστυνομικός συντάκτης που θέλει να κάνει ολοκληρωμένο ρεπορτάζ, οφείλει να κάνει τη διαφορά. Να ερευνήσει εις βάθος και να προσπαθήσει να εξαγάγει συμπεράσματα (και όχι κουτσομπολιά και εικασίες) σχετικά με την «εγκληματική ψυχή» και τα ακραίας μορφής εγκλήματα. Σαφώς, ο δημοσιογράφος που θα καταφέρει να κεντρίσει το ενδιαφέρον του κοινού με την ανάλυση και την έρευνά και όχι με κουτσομπολίστικα και πολλές φορές ψευδή σχόλια, πρέπει να έχει γνώσεις, να καταγράφει την άποψη των ειδικών, να αναζητεί τα κίνητρα δράσης και να τολμά, βασιζόμενος στη γνώση, την έρευνα και τη μελέτη, να αποτυπώνει το προφίλ του θύτη και θύματος, μακριά από στερεότυπα και «εγκληματικούς μύθους». Επίσης, καλούμε τους δημοσιογράφους, συλλογικά πλέον και όχι σε ατομικό επίπεδο, να θέσουν σαφή όρια «δημοσιογραφικής δεοντολογίας» αναφορικά με τις υποθέσεις εγκληματολογικού ενδιαφέροντος, ώστε να μη θυματοποιούνται εκ νέου τα θύματα και να προστατεύονται οι φερόμενοι ως δράστες μέχρι να τελεσιδικήσει η δικαιοσύνη. Είμαστε βέβαιοι ότι οι αστυνομικοί και δικαστικοί συντάκτες που έχουν τις αναγκαίες γνώσεις μπορούν να τα καταφέρουν, αρκεί να υπάρξουν ακόμα πιο σαφή και ακριβή όρια για τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να παρουσιάζονται στο ευρύ κοινό τα εγκλήματα και το φαινόμενο της εγκληματικότητας.

Θα ήθελα να υπογραμμίσω κλείνοντας ότι λίγες μέρες μετά τη δολοφονία Σεργιανόπουλου, μου ζητήθηκε από μεγάλο τηλεοπτικό σταθμό, να κάνω μια εγκληματολογική ανάλυση, την οποία δεν κατάφερα να κάνω, γιατί μόλις είχα επιστρέψει στο σπίτι με την νεογέννητη τότε κορούλα μου, με αποτέλεσμα να μην έχω ενημερωθεί για όλα τα στοιχεία της υπόθεσης και απέφυγα να τοποθετηθώ, ώστε να μην προβώ σε λανθασμένα και βεβιασμένα συμπεράσματα. Με το σημερινό μου κείμενο, επτά χρόνια μετά, θα ήθελα να αποτιμήσω ένα φόρο τιμής στον αγαπημένο μας ηθοποιό, Νίκο Σεργιανόπουλου, ο οποίος έζησε μια κινηματογραφική ζωή που ξεπερνά την πραγματικότητα. Ίσως, γιατί η ψυχή του ήταν τόσο γεμάτη από πάθος και συναισθήματα που δεν μπόρεσε να «δεσμευτεί» από τα απλά και συνηθισμένα και δεν μπόρεσε να βρει την ελευθερία που ζητούσε στην καθημερινότητα. Να σημειώσω, επίσης, ότι οι φοιτητές στο Τμήμα ΕΜΜΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών, ασχολήθηκαν τόσο με το έγκλημα του Σεργιανόπουλου, όσο και με άλλα ειδεχθή εγκλήματα κατά ζωής, στο πλαίσιο των μαθημάτων μας, με ιδιαίτερο σεβασμό και με επιστημονικό τρόπο. Επομένως, ελπίζω ότι και οι επαγγελματίες δημοσιογράφοι θα κατανοήσουν άμεσα την επιτακτική ανάγκη να θέσουν όρια και να παρουσιάζουν τα εγκλήματα με τρόπο τεκμηριωμένο και επιστημονικό. Πρέπει, επιτέλους, να υπάρξει ενημέρωση του δημοσιογραφικού κόσμου, όπως μια αλλαγή στάσης και νοοτροπίας.

Για τα σεμινάρια “Δημοσιογραφία και Εγκληματολογία”

Αναφορικά με τα σεμινάρια “Δημοσιογραφία και Εγκληματολογία”, τα οποία σκέπτομαι να οργανώσω στο Διδασκαλείο μου στον Άγιο Θωμά Αμαρουσίου και τα οποία έχω ανακοινώσει στη σελίδα από τον Απρίλιο, σας ενημερώνω ότι περιμένω κατ’ αρχάς να συμπληρωθεί ένας επαρκής αριθμός ατόμων, ώστε να προχωρήσω στη διεξαγωγή τους και κατά δεύτερον, να οριστικοποιηθεί το πρόγραμμά μου, με τη νέα επαγγελματική συνεργασία που ξεκινώ από Οκτώβρη ως διδάσκουσα δημοσιογραφίας, ώστε να γνωρίζω τις διαθέσιμες ώρες και μέρες και να σας δώσω έγκαιρα το πρόγραμμα.

Με μεγάλη, πάντως, χαρά περιμένω τα mails των φοιτητών  και σπουδαστών Τμημάτων ΜΜΕ, καθώς και δημοσιογράφων και γενικά ασχολούμενων με το χώρο της επικοινωνίας και των μίντια στο: kardaraa@gmail.com εφόσον ενδιαφέρονται για τα σεμινάρια ή θέλουν να ζητήσουν επιπρόσθετες πληροφορίες.

Σας ευχαριστώ πολύ για το χρόνο και τα μηνύματα που ήδη μου στέλνετε και ελπίζω σύντομα να σας έχω πιο συγκεκριμένα νέα!