Θα ξεκινήσω το σημερινό μου κείμενο, δίνοντας συγχαρητήρια σε όλα τα παιδιά που έδωσαν πανελλαδικές εξετάσεις, γιατί ανεξαρτήτως τελικού αποτελέσματος, έκαναν έναν σημαντικό αγώνα, πολύ σκληρό και απαιτητικό, ειδικά εάν λάβουμε υπ’ όψιν το νεαρό της ηλικίας τους. Άλλωστε, η ζωή τώρα είναι στα χέρια τους και δεν πρέπει να ξεχνάνε ότι υπάρχουν πάντα και παντού εναλλακτικές, οι οποίες θα τους οδηγήσουν σε ό,τι ονειρεύονται πραγματικά. Σε κάθε περίπτωση, η ευτυχία βρίσκεται μέσα μας και όχι σε αυτά που μας επιβάλλουν τα κοινωνικά “πρέπει” και οι κανόνες των άλλων.
Θα συνεχίσω το κείμενό μου με τη θλιβερή διαπίστωση που μου προκαλεί έντονο προβληματισμό, ότι το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας μας παραμένει στείρο και ανούσιο. Δεν δίνει καμία δημιουργική πνοή και δεν αποσκοπεί στην προώθηση της ουσιαστικής γνώσης, στην γόνιμη ανταλλαγή απόψεων, ιδεών και σκέψεων, αλλά στηρίζεται στη “ρομποτοποίηση” των παιδιών. Μου προκαλεί θλίψη να βλέπω τα παιδιά μας να εξοντώνονται σε ένα ανούσιο διάβασμα για να εξασφαλίσουν μια θέση σε μια πανεπιστημιακή Σχολή που συχνά δεν ανταποκρίνεται στο ελάχιστο στις ανάγκες της αγοράς εργασίας, αντί να απολαμβάνουν την κάθε στιγμή της σχολικής τους ζωής, να αναζητούν την ουσία, να αναπτύσσουν την κριτική τους σκέψη, να αξιοποιούν τις δυνατότητες και την κλίση τους.
Όλα αυτά μπορούν να επιτευχθούν, όπως έχω τονίσει σε πολλά από τα κείμενά μου, με την πλήρη αποδέσμευση του Λυκείου από τις πανελλαδικές εξετάσεις, με την προώθηση ενός ολοκληρωμένου εκπαιδευτικού προγράμματος που θα δίνει μεγαλύτερη έμφαση στην τέχνη, το θέατρο, την ποίηση, τη μουσική, τα εικαστικά, την άθληση, ενώ βασικά μαθήματα όπως αρχαία, μαθηματικά, ιστορία, θα διδάσκονται βιωματικά και όχι με τρόπο στείρο που βασίζεται στην απομνημόνευση. Για παράδειγμα, οι εκπαιδευτικές επισκέψεις στα μουσεία θα έχουν ένα ουσιαστικά παιδευτικό χαρακτήρα, γιατί εκεί θα γίνεται μάθημα και η εν λόγω επίσκεψη θα αποτελεί στοιχείο διερεύνησης και εξέτασης τις επόμενες μέρες στην τάξη.
Σαφώς, η αριστεία θα επιβραβεύεται, αλλά θα δίνονται κίνητρα σε όλα τα παιδιά να αποδείξουν τη μοναδικότητά τους σε έναν τομέα. Για παράδειγμα, μαθητές που έχουν ετικετοποιηθεί από το εκπαιδευτικό σύστημα ως “κακοί” ή “αδύναμοι” μαθητές μπορεί να έχουν ένα πολύ ξεχωριστό ταλέντο, το οποίο δυστυχώς καταρρακώνεται εξαιτίας του τρόπου δόμησης του σύγχρονου σχολείου.
Το σχολείο που ονειρεύομαι θα βασίζεται σε ατομικά και ομαδικά projects/εργασίες που θα δίνουν την πολύτιμη ευκαιρία στους μαθητές να καλλιεργήσουν την κριτική τους σκέψη, να εμβαθύνουν στα διδασκόμενα αντικείμενα, να ανακαλύψουν την ουσία σε κάθε τι που διδάσκονται και να μάθουν να συνεργάζονται καλύτερα με τους συμμαθητές τους και τους εκπαιδευτικούς.
Σε αυτό το πλαίσιο, το σχολικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα θα αναθεωρηθεί πλήρως, με πρωταρχικό στόχο την καλλιέργεια της σκέψης και τη δημιουργικότητα. Ενδεικτικά παραδείγματα: η ένταξη στο υποχρεωτικό πρόγραμμα του θεατρικού παιχνιδιού και θεατρικής παράστασης στο τέλος της κάθε χρονιάς, ώστε οι μαθητές να διδαχτούν ένα λογοτεχνικό έργο και ένα συγγραφέα με τρόπο δημιουργικό. Επίσης, διοργάνωση μαθηματικών και φιλολογικών διαγωνισμών, αθλητικές επιδείξεις, συναυλίες κ.λπ. στο υποχρεωτικό όμως πρόγραμμα.
Συνοπτικά, ονειρεύομαι ένα σχολείο, όπου θα αναδεικνύεται η αξία και η μοναδικότητα του κάθε παιδιού και όλα τα παιδιά θα είναι χαρούμενα και δημιουργικά. Έχω και στο παρελθόν αναφερθεί αναλυτικά, με συγκεκριμένες προτάσεις, στο “ιδανικό δημόσιο σχολείο”, οπότε με το σημερινό κείμενο παραθέτω απλώς ορισμένα παραδείγματα.
Δυστυχώς, ένα ακόμα μέτρο που “θάβει” την παιδεία μας είναι η επιβολή ΦΠΑ 23% στην ιδιωτική εκπαίδευση. Εάν, τελικά, το μέτρο ισχύσει η εκπαίδευση στην Ελλάδα, όχι μόνο η ιδιωτική αλλά και η δημόσια, θα υποστεί ένα ισχυρότατο πλήγμα. Στη χώρα της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, η ιδιωτική πρωτοβουλία και δη η δημιουργική ιδιωτική πρωτοβουλία στον τομέα της εκπαίδευσης, πρέπει να ενισχύεται, διότι τα οφέλη της είναι πολλαπλά. Συμβάλλει στην καταπολέμηση της ανεργίας, δίνει ανάσα στην δημόσια εκπαίδευση, η οποία εκ των πραγμάτων δεν μπορεί να απορροφήσει ούτε όλους τους εκπαιδευτικούς, ούτε όλους τους μαθητές και, τέλος, μια ιδιωτική εκπαίδευση που λειτουργεί καλά είναι ένα κίνητρο για την δημόσια εκπαίδευση να αναδιοργανωθεί και να ισχυροποιηθεί.
Η παιδεία είναι δημόσιο αγαθό και ανήκει σε όλους. Αυτό σημαίνει ότι η δημόσια και η ιδιωτική εκπαίδευση κινούνται στον ίδιο ακριβώς δρόμο και πρέπει να λειτουργούν και οι δυο πάρα πολύ καλά. Αναμφίβολα, πρωταρχικός σκοπός ενός κράτους οφείλει να είναι η ενίσχυση της δημόσιας, δωρεάν, παιδείας. Τα δημόσια σχολεία πρέπει να προσελκύουν τους μαθητές, λόγω του υψηλού επιπέδου σπουδών και της ποιότητας εκπαίδευσης που παρέχουν και όχι μόνον επειδή είναι δωρεάν και κοντά στο σπίτι του μαθητή.
Παράλληλα, η ιδιωτική εκπαίδευση πρέπει να ενισχυθεί, ώστε να “γεννηθούν” νέες και σημαντικές θέσεις εργασίας, μέσω των οποίων θα απορροφηθούν οι άνθρωποι που σπουδάζουν και κάνουν όνειρα για ένα καλύτερο αύριο. Ταυτόχρονα, πρέπει να οργανωθούν πολύ καλά ιδιωτικά Πανεπιστήμια, ώστε να μη “φεύγει” τόσο χρήμα στο εξωτερικό.
Ήρθε ο καιρός να αντιμετωπίσουμε την πραγματικότητα, ως έχει και όχι πίσω από παραμορφωτικούς καθρέπτες. Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες, ο κόσμος έχει αλλάξει ριζικά, συνεπώς η ελληνική κοινωνία πρέπει να απαλλαγεί από ιδεοληψίες, εμμονές, μικροσυμφέροντα, απαρχαιωμένες λογικές που ανακόπτουν την πρόοδο. Εάν μείνουμε στάσιμοι, η πορεία μας θα είναι αρνητική. Οι νέοι μας θα φύγουν και όλα τα λαμπρά μυαλά θα βρεθούν σε χώρες του εξωτερικού, όπου τόσο η δημόσια όσο και η ιδιωτική πρωτοβουλία, δίνουν πολύτιμες ευκαιρίες.
Όσον αφορά την άποψη ότι όλα τα παιδιά πρέπει να φοιτούν στο δημόσιο σχολείο και το δημόσιο Πανεπιστήμιο, για να μην είναι ταξικό το σύστημα εκπαίδευσης, την βρίσκω πολύ απλουστευμένη. Βάσει αυτής της λογικής, όλα τα παιδιά πρέπει να πηγαίνουν στο ίδιο σχολείο, γιατί κάποια δημόσια μπορεί να είναι καλύτερα. Όλοι οι γονείς πρέπει να κάνουν την ίδια ακριβώς δουλειά και να εργάζονται τις ίδιες ώρες, ώστε να βγάζουν τα ίδια χρήματα. Κανένα παιδί δεν πρέπει να φεύγει για σπουδές ή εξειδικεύσεις στο εξωτερικό κλπ. Μην αναφερθώ στις στρατιές ανέργων που θα δημιουργηθούν. Αλλά εφόσον όλοι θα είμαστε άνεργοι, βάσει αυτής της λογικής, το λύσαμε το πρόβλημα! Ενώ το γεγονός ότι μόνοι λίγοι, οι οικονομικά ισχυροί, θα ευνοηθούν σημαντικά, δεν κάνει το σύστημα ταξικό;; Αυτές οι απλουστευμένες σκέψεις και λογικές, συνεπώς, είναι εξαιρετικά επικίνδυνες.
Κλείνοντας, θα ήθελα να παροτρύνω όλους τους γονείς να συναισθανθούν την ευθύνη που φέρουν απέναντι στα παιδιά τους, αποδεχόμενοι ένα εκπαιδευτικό σύστημα που εξοντώνει τους μαθητές, οδηγώντας τους στην ανεργία σε μακροπρόθεσμο επίπεδο, καθώς δεν τους παρέχει τα ισχυρά εκείνα εφόδια για να φτιάξουν το μέλλον τους. Οι πολιτικοί οφείλουν να δώσουν πραγματικές λύσεις, με απτά αποτελέσματα. Όλοι εμείς, ως ενεργά μέλη αυτής της κοινωνίας, πρέπει να απαιτήσουμε την αλλαγή και να συμβάλλουμε, με τρόπο καθοριστικό, προς αυτή την κατεύθυνση.