Συνέντευξη 23η «Ζητήματα εγκληματολογίας με μία νέα επιστήμονα» (5/1/2014)
Με πολύ μεγάλη χαρά, φίλες και φίλοι, σας παρουσιάζω την πρώτη συνέντευξη της νέας χρονιάς! Αποφάσισα να υποδεχτώ διαδικτυακά το 2014, με μία νέα γυναίκα, μία νέα επιστήμονα που επιδιώκει να ασχοληθεί δυναμικά με το χώρο της εγκληματολογίας και κυρίως με το χώρο των φυλακών. Η δράση της είναι αξιόλογη και αυτός είναι ο λόγος που θέλησα να την προβάλω μέσα από τη σελίδα και να ξεκινήσουμε μαζί τη χρονιά, διαδικτυακά. Πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό να δίνουμε το λόγο στα νέα παιδιά που έχουν καινοτόμες προτάσεις και δημιουργικές ιδέες, γιατί μόνο έτσι η ελληνική κοινωνία θα προοδεύσει και θα μπορέσουμε όλοι μας, ως συλλογικότητα, να προχωρήσουμε και να ανοίξουμε ένα καινούργιο κεφάλαιο στην ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας μας, η οποία δυστυχώς μαστίζεται από την σοβαρότατη οικονομική και κοινωνική κρίση. Η αλλαγή, ωστόσο, μπορεί να γίνει, εάν πιστέψουμε σε αυτήν και κάνουμε τη διαφορά, ο καθένας από τη δική του θέση και με τα δικά του μέσα.
Η Ευτυχία Γεωργιάδη είναι ψυχολόγος με μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης στην εγκληματολογία. Η διπλωματική εργασία που εκπόνησε στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού της προγράμματος σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο φέρει τον τίτλο ‘Μορφές περιβαλλοντικής υποβάθμισης, «αντικοινωνικότητες» και αίσθημα ανασφάλειας: Η περίπτωση της περιοχής της Ομόνοιας’, με Επιβλέπουσα την Καθηγήτρια Εγκληματολογίας, κ. Χριστίνα Ζαραφωνίτου. Η εν λόγω εργασία αρίστευσε και βραβεύτηκε στη διήμερη επετειακή εκδήλωση εγκληματολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου που πραγματοποιήθηκε το Δεκέμβριο του 2013 και η οποία προβλήθηκε και από τη σελίδα μας. Σήμερα, η κ. Γεωργιάδη, είναι εισηγήτρια σεμιναρίων εγκληματολογίας και ψυχολογίας. Αξίζει όμως να υπογραμμισθεί ότι παράλληλα διακρίνεται για την εθελοντική της δράση στο Εργαστήρι Δημιουργίας και Επικοινωνίας «Λόγος και Ύφασμα» στις γυναικείες φυλακές Θήβας. Το έργο της στις φυλακές αφορά τα ακόλουθα σημαντικά σημεία: Συμμετοχή στο εκπαιδευτικό – δημιουργικό κομμάτι του εργαστηρίου, επικοινωνία με τις συμμετέχουσες, υποστήριξη και εμψύχωση. Προετοιμασία για τη διαδικασία επανένταξης. Συντονισμός της ομάδας εθελοντών. Συμμετοχή στο συντονισμό και στην προώθηση των δράσεων δημοσιοποίησης του εργαστηρίου (εκθέσεις, αγορές, μπαζάρ). Εύχομαι μία λαμπρή σταδιοδρομία στην κ. Γεωργιάδη!
H παρακάτω φωτογραφία έχει αντληθεί από την ιστοσελίδα http://www.criminology-museum.uoa.gr και απεικονίζει το Εγκληματολογικό Μουσείο:
-Κυρία Γεωργιάδη, με ποια κριτήρια επιλέξατε το μεταπτυχιακό πρόγραμμα εγκληματολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και τι αποκομίσατε από το συγκεκριμένο μεταπτυχιακό κατά τα δύο χρόνια της φοίτησής σας;
-Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στην Ψυχολογία, μου κέντριζε το ενδιαφέρον οποιαδήποτε αναφορά στην επιστήμη της Εγκληματολογίας. Η επιθυμία για κατανόηση του ψυχισμού και των δράσεων ατόμων με παραβατική συμπεριφορά, με ώθησε στην επιλογή του συγκεκριμένου αντικειμένου. Είναι αυτονόητο ότι όλα τα εκπαιδευτικά προγράμματα παρέχουν γνώσεις και ευκαιρίες για αλληλεπίδραση με άτομα που προέρχονται από συναφείς κλάδους. Προσωπικά, αυτό που θεωρώ σημαντικό, είναι ότι απέκτησα πολύπλευρο τρόπο σκέψης, επιστημονική οπτική και ολοένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για το χώρο της Εγκληματολογίας.
-Εκπονήσατε μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα διπλωματική εργασία, η οποία μάλιστα αρίστευσε και προβλήθηκε στην διήμερη επετειακή εκδήλωση εγκληματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Φέρει τον τίτλο, ‘Μορφές περιβαλλοντικής υποβάθμισης, «αντικοινωνικότητες» και αίσθημα ανασφάλειας: Η περίπτωση της περιοχής της Ομόνοιας’, με Επιβλέπουσα την Καθηγήτρια Εγκληματολογίας, κ. Χριστίνα Ζαραφωνίτου. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για το υπό διερεύνηση θέμα σας, τη μεθοδολογία που ακολουθήσατε και τα βασικά πορίσματα που πρόεκυψαν από την έρευνά σας;
-Οι εικόνες που είδα και τα συναισθήματα που βίωσα κυκλοφορώντας στην ευρύτερη περιοχή της Ομόνοιας, μου δημιούργησαν την ανάγκη να διεξάγω τη συγκεκριμένη έρευνα. Με αφορμή την εμπειρία αυτή, θέλησα να μελετήσω τι σκέφτονται, νιώθουν και βιώνουν οι άνθρωποι που κινούνται, ζουν ή εργάζονται στην περιοχή και φυσικά, να καταγράψω την κατάσταση. Ακολούθησα τη μέθοδο της επιτόπιας παρατήρησης, δηλαδή έρευνα και καταγραφή των σημείων αταξίας σε 6 πλατείες που υπάγονται στο Α.Τ. Ομόνοιας και στους γύρω δρόμους. Παράλληλα με την επιτόπια παρατήρηση διεξήγαγα συνεντεύξεις σε εργαζομένους και τέλος, χρησιμοποίησα τα επίσημα στατιστικά στοιχεία για τα αδικήματα που συμβαίνουν στην περιοχή μελέτης, από το 2001 έως το 2010, ώστε να διαφανούν οι τάσεις της εγκληματικότητας. Βασική υπόθεση της έρευνας ήταν, κατά πόσο το ενδεχόμενο αίσθημα ανασφάλειας των εργαζομένων ή των κατοίκων μπορεί να μεταφραστεί και σε αίσθηση επικινδυνότητας. Στο σημείο αυτό να αναφέρω ότι, μέσα από θεωρίες και αντίστοιχες έρευνες, έχει αποδειχθεί ότι υποκείμενα που γίνονται μάρτυρες αταξιών και αλλοτρίωσης της γειτονιάς τους, νιώθουν περισσότερο ανασφαλείς και επιρρεπείς στη θυματοποίηση. Αποτέλεσμα αυτών είναι, να επηρεάζεται σαφώς και η ποιότητα της ζωής τους. Δεν είναι τυχαίο ότι το δείγμα της έρευνας αποτελούνταν από εργαζομένους και όχι από κατοίκους, καθώς πολλοί είναι αυτοί που έχουν αφήσει την περιοχή. Με βάση τα αποτελέσματα, το 72% των συμμετεχόντων δήλωσε ότι σκέφτεται καθημερινά να αλλάξει τόπο εργασίας.
Επίσης, από την έρευνα προέκυψε πως το 65,6% του δείγματος έχει θυματοποιηθεί, ενώ ο φόβος θυματοποίησης είναι ιδιαίτερα υψηλός, όπως και το αίσθημα ανασφάλειας, ιδιαίτερα κατά τις βραδινές ώρες. Το αίσθημα ανασφάλειας φάνηκε ότι πολλές φορές σημαίνει και επικινδυνότητα, εξαιτίας της εξέλιξης της μικροεγκληματικότητας, η οποία έχει πλέον βίαιο χαρακτήρα. Χαρακτηριστικά αναφέρω ορισμένες απαντήσεις των ερωτηθέντων «..ανά πάσα στιγμή μπορεί να σου συμβεί οτιδήποτε..», «..πλέον φοβόμαστε για τη ζωή μας..». Επιπλέον, οι περισσότεροι σημείωναν ότι τα εκδιδόμενα με αμοιβή πρόσωπα, οι άστεγοι, η επαιτεία, η δημόσια μέθη/ δημόσια χρήση ναρκωτικών και η ύπαρξη πολλών μεταναστών είναι ενταγμένα στο φυσικό τοπίο της περιοχής και θεωρούνται αυτονόητα, σε σημείο που πλέον δεν τους «κάνουν αίσθηση». Η κατάσταση στην περιοχή επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία του Α.Τ. Ομόνοιας, σύμφωνα με τα οποία, το 2010 παρατηρήθηκε αύξηση των κλοπών, των ληστειών, των περιστατικών σωματικής βλάβης και των σχετικών με τον Ν. περί όπλων αδικημάτων. Όλα αυτά ενισχύουν την άποψη ότι δεν είναι μόνο τα σημάδια αταξίας που μας κάνουν να αισθανόμαστε ανασφαλείς στην περιοχή του κέντρου, αλλά και η αντικειμενική αύξηση ορισμένων μορφών εγκληματικότητας.
-Ποιος πρέπει να είναι, κατά την άποψή σας, ο ρόλος των εγκληματολόγων και της εγκληματολογίας σήμερα, σε μια κοινωνία, όπως η ελληνική, που μαστίζεται από την οικονομική και κοινωνική κρίση;
-Ανεξαρτήτου κοινωνικοοικονομικής κατάστασης σε μια χώρα πρέπει να υπάρχει χώρος για εγκληματολόγους. Η Ελλάδα έχει ένα ευρύ δυναμικό εγκληματολόγων, τους οποίους δεν «εκμεταλλεύεται». Μπορεί να είναι χρήσιμοι τόσο στο πλαίσιο της πρόληψης, όσο και στο πλαίσιο της αντιμετώπισης και γενικότερα της αντεγκληματικής πολιτικής. Παράλληλα, ο ρόλος της εγκληματολογικής έρευνας είναι πολυσήμαντος, καθώς μπορεί να λειτουργήσει συμβουλευτικά και συνδυαστικά στα εκάστοτε σχέδια δράσης των εμπλεκόμενων φορέων.
-Σε αυτό το πλαίσιο, της σοβαρότατης οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, οι νέοι εγκληματολόγοι έχουν να αντιμετωπίσουν καινούργιες προκλήσεις και, αν ναι, ποιες είναι αυτές;
-Θεωρώ ότι η βασική πρόκληση για τον κλάδο μας είναι η έλλειψη σχετικών θέσεων απασχόλησης, πόσο μάλλον στην Ελλάδα της κρίσης, που η εγκληματικότητα έχει λάβει νέες διαστάσεις. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η επιστημονική έρευνα αποτελεί θεμέλιο λίθο για την εξέλιξη της
Εγκληματολογίας, μια ακόμα πρόκληση είναι η έλλειψη χρηματοδότησης και πρωτοβουλιών για μελέτες.
-Ποια στοιχεία πιστεύετε ότι πρέπει να διαθέτει ένας νέος σήμερα που φιλοδοξεί να ασχοληθεί με την επιστήμη της εγκληματολογίας;
-Κατά τη γνώμη μου, πρέπει να διαθέτει θέληση, υπομονή και αφοσίωση, να σκέφτεται πολύπλευρα και ορισμένες φορές έξω απ’ τα καθιερωμένα πλαίσια. Να μην επηρεάζεται από προσωπικές αντιλήψεις και συναισθήματα, ώστε να αντιμετωπίζει τις καταστάσεις, όσο γίνεται πιο αντικειμενικά. Όσο κλισέ και αν ακούγεται, ειδικά σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, πρέπει να το θέλει κανείς πραγματικά.
–Κλείνοντας, θα ήθελα να μοιραστείτε μαζί μας τα επαγγελματικά σας σχέδια, αλλά και όνειρα αναφορικά με το δύσκολο αλλά ταυτόχρονα συναρπαστικό χώρο της εγκληματολογίας;
-Στην παρούσα φάση συμμετέχω στη διεξαγωγή σεμιναρίων στο αντικείμενο της Ψυχολογίας και της Εγκληματολογίας. Επιπλέον, απασχολούμαι εθελοντικά σε ένα πρόγραμμα δημιουργικής απασχόλησης στις Γυναικείες Φυλακές Θήβας, ενώ ένα από τα όνειρά μου είναι να εργαστώ σε φυλακές, κυρίως στο πλαίσιο της έρευνας με σκοπό την κατανόηση του εγκλήματος και τη χάραξη εγκληματοπροληπτικής πολιτικής.
-Κυρία Γεωργιάδη, σας ευχαριστώ για την πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη που μου παραχωρήσατε και σας εύχομαι, από καρδιάς, μια λαμπρή σταδιοδρομία ως εγκληματολόγος!
-Κι εγώ σας ευχαριστώ!
Καρδαρά Αγγελική 