Η Κυριακή είναι μια υπέροχη μέρα για θέατρο. Το θέατρο, άλλωστε, “ταξιδεύει” μικρούς και μεγάλους σε μαγικούς τόπους και ονειρεμένους δρόμους. Δίνει “τροφή” για σκέψη και προβληματισμό και διευρύνει τους ορίζοντες της φαντασίας και της γνώσης. Όπως πολλές φορές έχω υπογραμμίσει μέσα από τα κείμενά μου, το θεατρικό παιχνίδι θα έπρεπε να είναι κύριο μάθημα σε όλα τα σχολεία, γιατί αποτελεί πολύ σημαντική πήγη μάθησης και ανάπτυξης της προσωπικότητας και αυτό είναι ένα στοιχείο που αξίζει να ληφθεί υπ’ όψιν από τους αρμόδιους του Υπουργείου Παιδείας που οραματίζονται το “σχολείο του μέλλοντος”. Με το σημερινό μου κείμενο, λοιπόν, θα προτείνω δύο θεατρικές παραστάσεις: μια παιδική παράσταση και μια παράσταση για ενήλικες, τις οποίες αξίζει να παρακολουθήσετε.
Θα ξεκινήσω με την παράσταση του παιδικού θεάτρου που επιλέξαμε να παρακολουθήσουμε οικογενειακώς, σήμερα το πρωί. Ο τίτλος της ήταν “Πιάνω παπούτσι πάνω στο πιάνο” από την ομάδα Patari Project, στο θέατρο Πόρτα. Το συγκεκριμένο θέατρο με “ψυχή” του την Ξένια Καλογεροπούλου πάντα φιλοξενεί αξιόλογες παραστάσεις, με σεβασμό στο παιδί και το γονιό.
Αξίζει να αφιερώσω δυο λόγια στην συγκεκριμένη παράσταση, η οποία “μάγεψε” τα παιδιά, αλλά και τους γονείς. Το κείμενο ήταν δύνατο, με έξυπνες ατάκες, ωραία μουσική και πολύ δυνατές ερμηνείες. Θα έλεγα ότι το όλο στήσιμο, ο τρόπος με τον οποίο είχε δοθεί η ιστορία, ο λόγος του κειμένου, αλλά και οι ερμηνείες, στηρίζονταν σε μια πιο πολύπλοκη λογική από αυτήν που μπορεί ένα παιδί να κατανοήσει, ωστόσο το αξιοσημείωτο και η, κατά την άποψή μου, μεγάλη επιτυχία είναι ότι τελικά “αγγίζει” το παιδί, το οποίο παρακολουθεί προσηλωμένο, εάν κρίνω και από τα δικά μου παιδιά, 3,5 και 7,5 ετών και τα υπόλοιπα παιδάκια που παρακολουθούσαν. Η όλη υπόθεση διαδραματίζεται πάνω σε ενα πιάνο, επειδή όμως το θέατρο είναι φαντασία και όνειρο, εμείς “βλέπαμε” χιλιαδες εικόνες να “γεννιούνται” μπροστά μας, όπως παλάτι και άμαξες και κολοκύθες και στάχτες που γίνονταν χιόνια και όνειρα και “ό,τι άλλο εσύ θέλεις”….
Επίσης, βρήκα πολύ ενδιαφέρουσα την μοντέρνα προσέγγιση του μύθου της Σταχτοπούτας, βασισμένη σε μια ιδέα του Θωμά Μοσχόπουλου. Μεταξύ των πολλών που αποκομίσαμε παρακολουθώντας την παράσταση, το μήνυμα που κρατήσαμε και το οποίο έχει, αναμφίβολα, αντιστοιχία σε όλες τις εποχές και τις κοινωνίες αφορά την πίστη στη δύναμη της ψυχής και της προσωπικής αξίας. Μια πίστη, βαθιά και ουσιαστική, η οποία δίνει την ώθηση στον άξιο και ικανό, χωρίς να έχει ανάγκη κανέναν (ούτε καν τη “δύναμη της μαγείας”…) και χωρίς να πτοείται από κανέναν, όσο σκληρά κι αν τον πολεμά, να προχωρήσει και να κάνει το όνειρό του πραγματικότητα.
“Από κάτω πάνω και από πάνω ένα βήμα παρακάτω” είναι, συνεπώς, το μήνυμα που κρατώ από το έργο και όσοι το παρακολουθήσετε θα καταλάβετε τι εννοώ με την συγκεκριμένη φράση και ποια αντιστοιχία μπορεί να έχει με την καθημερινότητα που βιώνουμε. Τέλος, αξίζει να σημειώσω ότι, με εξαίρεση το ρόλο της Σταχτοπούτας, άντρες υποδύονται τους γυναικείους ρόλους, στοιχείο που δεν παραξένεψε καθόλου τα παιδιά, γεγονός που αποδίδω σε μεγάλο βαθμό στις πολύ καλές ερμηνείες των ηθοποιών, αλλα και στο δυνατό κείμενο που “κρατάει” το παιδί σε εγρήγορση.
Μπράβο, λοιπόν, στην ομάδα και στο θέατρο Πόρτα για την ξεχωριστή παράσταση που παρακολουθήσαμε και μας έκανε να γελάσουμε με την ψυχη μας, αλλά ταυτόχρονα να κρατήσουμε θετικά μηνύματα για τη ζωή μας….
Κλείνοντας, θα προτείνω μια εξαιρετική παράσταση στους μεγαλύτερους σε ηλικία φίλους της σελίδας, και, κυρίως, στους φοιτητές του ΕΜΜΕ που είχαμε δουλέψει μαζί το “Έγκλημα και Τιμωρία” στο πλαίσιο των μαθημάτων “Η εικόνα του εγκληματία” και είχανε κάνει αξιόλογες εργασίες: το “Έγκλημα και Τιμωρία” στην Σκηνή “Νίκος Κούρκουλος” του Εθνικού Θεάτρου, σε μετάφραση Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και σκηνοθεσία Σωτήρη Χατζάκη.
Η υπόθεση αφορά το διπλό φόνο, τον οποίο διαπράτει ένας φοιτητής της Νομικής, ωθούμενος από μια “μεγάλη ιδέα”, μια ιδεοληψία, τελικά, να απαλλάξει τον κόσμο από μια γυναίκα-τοκογλύφο, μια “ψείρα”, όπως την αποκαλεί, η οποία, κατά την άποψή του, δεν αξίζει να ζει. Αν και έχει την πεποίθηση ότι έχει πράξει το σωστό και ότι είναι μάλιστα ο “εκλεκτός” για να εγκληματήσει με σκοπό να προστατεύσει την κοινωνία, μετά τη διάπραξη του (διπλού) φόνου αρχίζει να έχει αμφιβολίες. Μάλιστα, το γεγονός ότι έχει “αναγκαστεί” να σκοτώσει και μια αθώα γυναίκα, την αδελφή της τοκογλύφου που υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας, επιβαρύνει την ήδη άσχημη ψυχολογία του και τον οδηγεί σε ανυπόφορες τύψεις.
Το μυθιστόρημα “Έγκλημα και Τιμωρία” είναι ό,τι πιο δυνατό έχω διαβάσει, ενώ οι ερμηνείες που παρακολουθούμε στο Εθνικό είναι καθηλωτικές. Ντοστογιέφσκι και Παπαδιαμάντης αποτελούν, κατά την κρίση μου, τους κορυφαίους δημιουργούς της παγκόσμιας λογοτεχνίας και αυτή η “συνάντησή” τους είναι εξαιρετική, καθώς και οι δυο μέσα από τα έργα τους θέλουν να φτάσουν στα μύχια της ανθρώπινης ψυχής και ύπαρξης και να δώσουν απαντήσεις στα πιο σπουδαία ερωτήματα της ζωής που εξακολουθούν να μας “βασανίζουν”: “τι είναι ηθικό και τι ανήθικο;”, “ποιος, εν τέλει, θέτει τα όρια ανάμεσα στην ηθική και την ανηθικότητα;”, “στο ίδιο άτομο/στην ίδια ψυχή είναι δυνατόν να συνυπάρξει το καλό και το κακό;” “ο εγκληματίας άνθρωπος μπορεί να είναι και καλός ή είναι μόνο κακός;” “εάν κάποιος διαπράξει έγκλημα στην προσπάθειά του να σώσει τον κόσμο από κάποιον που σπέρνει το κακό θεωρείται εγκληματίας;” και τόσα άλλα ερωτήματα που, με τρόπο αριστουργηματικό, “ανιχνεύονται” από τον Ντοστογιέφσκι και τον Παπαδιαμάντη.
Είναι, πραγματικά, πολλά τα φλέγοντα ζητήματα που ανακύπτουν μέσα από το έργο και των δύο, ώστε δεν μπορώ να μην αναφερθώ σε επόμενο κείμενό μου στον τύπο του εγκληματία που περιγράφουν στα έργα τους: τον ιδεοληπτικό εγκληματία που σκοτώνει για μια μεγάλη ιδέα (Ρασκόλνικωφ στο “Έγκλημα και Τιμωρία” του Ντοστογιέφσκι, Η “Φόνισσα” στον Παπαδιαμάντη). Και τι ωραία σύμπτωση…η Φόνισσα του Παπαδιαμάντη αποτελέσε το θέμα της διπλωματικής μου εργασίας στο ΕΜΜΕ και το Έγκλημα και Τιμωρία το αντικείμενο που δίδασκα τα δυο τελευταία χρόνια στο ΕΜΜΕ. Μακάρι να ξαναδοθεί η ευκαιρία να διδαξω αυτό το βιβλίο που πραγματικά με συγκινεί….
Καλό σας βραδυ, με σκέψεις δημιουργικές και…θεατρικές!!
Καρδαρά Αγγελική 